Menedżer czy przywódca

W dziejach świata znamy wielu twórców obdarzonych inteligencją logiczną, takich jak Einstein, Goethe czy Leonardo da Vinci. Poszukując "geniuszy inteligencji duchowej", możemy wskazać na Marcina Lutra, który przeciwstawił się u schyłku epoki średniowiecza dominacji doktryny katolickiej w chrześcijaństwie. Sto lat przed nim Jan Hus stworzył w Czechach potężny i wpływowy ruch, który nazwano później "husytami". Inteligencją duchową musieli dysponować tacy przywódcy, jak Mao Tse Tung, Lenin czy Piłsudski. Często mówi się o tym, że menedżer i przywódca to nie to samo. Menedżer to ktoś pozbawiony wysokiej inteligencji duchowej, lecz mający silną inteligencję emocjonalną.

Sukces w zarządzaniu nie będzie pełny, jeśli przywódca nie będzie posiadał i nie będzie umiał wykorzystywać wszystkich rodzajów inteligencji, ponieważ:

- Inteligencja duchowa bez emocjonalnej prowadzi do chaosu, braku skuteczności w działaniu, ucieczki w metafizykę, wrogości wobec ludzi, pasywności. Emocje napędzają człowieka.

Zobacz również:

• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
• Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
• International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

- Inteligencja emocjonalna bez duchowej często skutkuje sprawnością w zarządzaniu, ale i w manipulowaniu ludźmi. Bez inteligencji duchowej nie można mieć silnej wizji. Z drugiej jednak strony dla menedżerów średniego szczebla zbyt silnie rozwinięta inteligencja duchowa może być przeszkodą w realizowaniu nie swoich (tzn. wyznaczonych przez naczelne kierownictwo) celów. Nierównomiernie rozwinięta (tzn. niezrównoważona silną inteligencją emocjonalną) inteligencja duchowa prawdopodobnie będzie przeszkodą w pracy komornika, audytora, sprzedawcy w call centre.

- Inteligencja racjonalna (matematyczno-logiczna) - jednym z dowodów na jej istnienie jest przypadek pacjenta opisywany przez Davida Golemana. W czasie operacji chirurgicznej rozcięto mu ("rozłączono") połączenie między oboma półkulami mózgowymi. Pacjent ten wcale nie utracił umiejętności intelektualnych (np. umiejętności logicznego myślenia), lecz utracił zdolnośc do utrzymywania relacji z otoczeniem. Krótko po operacji stracił pracę i rodzinę.

Inteligencja duchowa jest równie ważnym aspektem funkcjonowania menedżera jak inteligencja emocjonalna. Duchowość wpływa na tożsamość, a ta z kolei na przekonania. Jeśli ktoś nie jest przekonany co do tego, że jest w stanie wykonać dane zadanie - po prostu go nie wykona:

Jakie zachowania świadczą o wysokiej inteligencji duchowej menedżera?

Czy ludzie garną się do pracy z Tobą? Jeśli tak, to czy są to różni ludzi (młodzi i starzy, kobiety i mężczyźni, itp.)

Czy często na Twoje decyzje mają wpływ dylematy moralne3?

Czy zdarza Ci się, że z upływem czasu inaczej postrzegasz zachowania tych samych ludzi?

Czy postrzegasz relacje miedzy ludźmi jako relacje dwustronnej wymiany, czy też traktujesz ludzi jedynie jako pomocne narzędzia w Twojej karierze?

Czy interesuje Cię styl życia i życie osobiste podwładnych?

Czy w sytuacjach stresowych odnajdujesz w sobie silne źródło energii?

Inne zachowania wskazujące na rozwiniętą inteligencję duchową:

- Zainteresowanie ochroną środowiska (ekologiczny styl jazdy samochodem, troska o zużycie papieru biurowego i energii elektrycznej w biurze, segregowanie śmieci).

- Zainteresowanie filozofią.

- Kontakty z osobami innych wyznań niż powszechnie obowiązujące.

Jedną z cech osób o wysokiej inteligencji duchowej jest zdolność do transformacji. Inteligencja duchowa jest motorem dla osobistej transformacji, czyli uczenia się, a więc jest niezbędnym paliwem dla każdego pracownika. Dobrym przykładem są tutaj kariery niektórych gwiazd. Na przykład Sharon Stone przeszła kilka traumatycznych wydarzeń w swoim życiu i jej stosunek do świata diametralnie się zmienił. Duchowość nie zawsze prowadzi do zmian jednoznacznie pozytywnych, np. Tom Cruise jest członkiem kościoła scientologicznego, który jest bardzo krytykowany z wielu względów. Duchowość nie jest cechą wyłącznie autorytetów, takich jak Jan Paweł II czy Dalajlama. Nie zapominajmy, że okultyzmem i neopogaństwem interesował się Hitler.

Nauka kończy się wtedy, gdy odpowiedź staje się nawykiem. Inteligencja duchowa to rozjemca pomiędzy intelektem a emocjami. Intelekt dąży do osiągnięcia rutyny przez doskonałość, a emocje dążą do zaspokojenia popędów.

Amir Jan Fazlagić jest pracownikiem Akademii Ekonomicznej w Poznaniu

Źródła:

D. Zohar, I. Marshall, "SQ: Connecting with our spiritual intelligence", Bloomsbury Publishing, New York 2000.

E. Nęcka, "Inteligencja. Geneza. Struktura. Funkcje", Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2003.

D. Goleman, "Inteligencja emocjonalna", Media Rodzina, Poznań 1997.

D. Zohar, I. Marshall, "Inteligencja duchowa", Rebis, Poznań 2001.

Khalil A. Khavari, "Inteligencja duchowa", Medium, Poznań 2001.

I. Korcz, Uniwersytet Zielonogórski, "Inteligencja duchowa w rozwoju zawodowym" w: "Kształcenie zawodowe w teorii i praktyce edukacyjnej"

A. KOZUBSKA, A. ZDUNIAK, Poznań 2006. D. Goleman, "Przywództwo, które przynosi efekty", Harvard Business Review, Wydanie specjalne, 12/2004.

1 Edward Nęcka, Inteligencja, GWP, Gdańsk 2003, s. 113.

2 Iwona Korcz, Uniwersytet Zielonogórski, Inteligencja duchowa w rozwoju zawodowym.

3 Oto przykład dylematu moralnego w biznesie, w branży farmaceutycznej: czy przyśpieszyć badania nad lekiem i wprowadzić go na rynek za dwa lata, czy też opóźnić wprowadzenie na rynek, aby uzyskać jego wyższą skuteczność.

W pierwszym przypadku dajemy chorym 50% szansy wyleczenia za 2 lata, w drugim dajemy 90% szans wyleczenia za 6 lat (to znaczy, że o 4 lata dłużej chorzy będą pozbawieni szansy wyleczenia).