Rekord M&A

Europejski rynek M&A osiągnął najlepsze wyniki na przestrzeni ostatnich lat. W 2006 r. przeprowadzono 5216 transakcji o wartości 1,33 bln USD. To wzrost o 31% w porównaniu do 2005 r. Sprzyjały temu wspólny rynek, wspólna waluta, usunięcie protekcjonistycznych reżimów ustawowych.

Trzy największe transakcje przeprowadzone w Europie to przejęcie przez Arcelor Mittal firmy Arcelor za 35,9 mld USD, zakup Sanpaolo Imi przez Intesa Sanpaolo za 34,5 mld USD oraz przejęcie BAA przez Grupo Ferrovial Consortium za 27,4 mld USD. Jak podaje Bloomberg, średnia wartość 5 największych transakcji wyniosła 26,8 mld USD. Transakcje o największej wartości przeprowadzono w bankowości (262 mld USD), na rynku usług finansowych (260 mld USD) i na rynku energetycznym oraz usług komunalnych (227 mld USD).

Zobacz również:

• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
• Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
• International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

Europa Środkowa i Wschodnia pod względem wartości transakcji M&A stanowi około 12% rynku europejskiego (wliczając Rosję) w porównaniu do 9% w 2005 r. Region ten zwiększał wartość rynku fuzji i przejęć dużo szybciej niż pozostała część Europy. W 11 uczestniczących w badaniu PwC krajach analizowano 2527 transakcji o łącznej wartości 163 mld USD (161,3 mld USD bez Serbii), w porównaniu do 1848 transakcji wartych 91 mld USD w 2005 r.

Co ciekawe, region utracił swój monolityczny obraz nieustającego wzrostu i rodzących się możliwości. O ile kraje będące siłą napędową regionu, takie jak Rosja, Czechy i Polska, wrzuciły wyższy bieg pod względem rosnącej liczby transakcji i rozmiarów rynku, o tyle w innych krajach regionu aktywność fuzji i przejęć osłabła.

Udział transakcji krajowych w stosunku do całej aktywności na rynku fuzji i przejęć (wg liczby transakcji) zwiększył się w 2006 r. o 5 pkt proc., z 56% do 61%. Najwyższy odsetek transakcji krajowych, podobnie jak w 2005 r., zanotowano w Federacji Rosyjskiej (76%) i w Polsce (62%). Te same wskaźniki w 2005 r. wynosiły odpowiednio 72% i 53%. Podobny trend zaobserwowano w krajach, gdzie rynki fuzji i przejęć są mniej skoncentrowane, takich jak Chorwacja, Słowacja, Słowenia i Ukraina. Może to być spowodowane rosnącą siłą krajowych przedsiębiorstw, które chcą osiągnąć większy udziałów na rodzimych rynkach.

Dla kontrastu, w krajach takich jak Bułgaria (30%) i Węgry (30%) odsetek transakcji krajowych zdecydowanie spadł. Te same parametry dla 2005 r. miały wartość odpowiednio 40% i 52%. Możliwe przyczyny to większy napływ kapitału zagranicznego oraz duża liczba megatransakcji, przeprowadzanych głównie przez inwestorów zagranicznych. Jednak doświadczenia PwC, wynikające z badań, skłaniają jej ekspertów do stwierdzenia, że "mniejsze lub mniej interesujące transakcje cieszą się dużo mniejszą uwagą prasy, w związku z czym są często w sposób nieumyślny pomijane w statystykach, co prowadzi do niedoszacowania ich liczby".

Ekspansja rosyjskich firm

Całkowity ujawniony kapitał zainwestowany w firmy z Europy Środkowej i Wschodniej w zeszłym roku miał wartość około 46 mld USD. Stanowi to spadek o niemal 20% w stosunku do 2005 r. Jednak kraje uznawane w rankingach jako najbardziej atrakcyjne obszary docelowe - na podstawie liczby transakcji napływowych - nie zmieniły się od poprzedniego roku.

Pierwsze miejsce w regionie zajęła Rosja (186 transakcji), naciskana przez Czechy (127 transakcji) i Polskę (121 transakcji). Jednak najbardziej znaczącą poprawę odnotowano na Ukrainie, gdzie liczba transakcji napływowych zwiększyła się w zeszłym roku o 105%, z 43 do 88. Z wyjątkiem Bułgarii, Węgier i Ukrainy, w pozostałych krajach Europy Środkowej i Wschodniej, współczynnik transakcji napływowych uległ zmniejszeniu. Niższemu współczynnikowi napływowemu towarzyszył, z wyjątkiem Czech, wyższy udział transakcji krajowych w całkowitej liczbie transakcji. Oznacza to, że aktywność na rynku M&A jest w coraz większym stopniu napędzana przez graczy krajowych. Podmioty krajowe wykazują obecnie znaczącą siłę i dobrą pozycję konkurencyjną na lokalnych rynkach M&A. Odwrotne tendencje zaobserwowano natomiast w Bułgarii i na Węgrzech. Wyjątkiem jest Ukraina, która zdołała jednocześnie zwiększyć inwestycje krajowe i napływowe.

Wśród inwestorów spoza regionu na rynku Europy Środkowej i Wschodniej najbardziej aktywna była Wielka Brytania z 13-proc. udziałem w rynku M&A. Nabywcy i inwestorzy pochodzący z tego państwa zamknęli w 2006 r. 115 transakcji, w porównaniu do 71 w 2005 r. Ich liczba wzrosła nie tylko na Węgrzech i w Polsce, czyli najbardziej atrakcyjnych rynkach w 2005 r. Inwestorzy z Wielkiej Brytanii ruszyli też na wschód, wkraczając na rynki Bułgarii, Rumunii i Rosji.

Inwestorzy z USA utrzymali zainteresowanie regionem, przeprowadzając w 2006 r. 92 transakcje (90 w 2005 r.). Najważniejsze dla nich kraje docelowe to: Rosja (29), Polska (17), Czechy (15), Rumunia (11) i Węgry (9).

Firmy z Niemiec (92 transakcje) podwoiły liczbę inwestycji w Rosji, wzmacniając jednocześnie swoją obecność w Europie Środkowej - w Czechach, na Węgrzech i w Polsce. Austriaccy inwestorzy (72 transakcje) rozproszyli swoje transakcje po całym regionie, szczególny nacisk kładąc na kraje sąsiadujące; nieco więcej uwagi poświęcili też Ukrainie i Rosji. Kolejnymi krajami wg liczby inwestycji w Europie Środkowej i Wschodniej są Francja (42), Włochy (32) i Holandia (30). Przedmiotem transakcji inwestorów z tych krajów były zwykle firmy z sektora usług finansowych, wytwórczego, usług komunalnych, spożywczego.

Po tym, jak w 2005 r. doszło do niespotykanego wzrostu liczby transakcji zewnętrznych, w 2006 r. dynamika wzrostu została utrzymana na wysokim poziomie. 11 krajów biorących udział w ankiecie PwC przeprowadziło 248 transakcji zagranicznych, co oznacza wzrost o niemal 33% w stosunku do 2005 r., kiedy to odnotowano 187 międzynarodowych umów. W związku ze znacznym wzrostem liczby transakcji zewnętrznych, ich udział wśród wszystkich transakcji w regionie zwiększył się w 2006 r. z 4% do 5%.