Obszar technologii informacyjnych w przedsiębiorstwie często jest niezrozumiały dla zarządzających, czasami jest niedoceniany, a jeszcze innym razem przeceniany. Bardzo często jest jednak źle zarządzany. W efekcie większość inwestycji w IT nie przynosi zakładanych efektów, a samo utrzymanie IT kosztuje zbyt wiele.

Współczesne przedsiębiorstwo nie może sobie jednak pozwolić na złe zarządzanie tak ważnym obszarem, który pochłania ponad połowę wszystkich środków przeznaczanych na inwestycje i często przesądza o tym, czy przedsiębiorstwo będzie się mogło dalej rozwijać.

Zobacz również:

• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
• Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
• International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

IT w procesie budowy wartości przedsiębiorstwa

Technologie informacyjne posiadają dwie główne funkcje: usługową i innowacyjną. Funkcja usługowa pozwala przedsiębiorstwu bardziej efektywnie realizować strategię, np. poprzez automatyzację, przyspieszenie przebiegu procesów, redukcję kosztów etc. Funkcja innowacyjna stwarza przedsiębiorstwu nowe możliwości rozwoju, które bez IT nie byłyby możliwe. Jest to przykładowo dotarcie do nowych segmentów klientów, wprowadzenie na rynek innowacyjnego produktu czy też stworzenie nowego modelu konkurowania. Obie te funkcje w zasadniczy sposób wpływają na poziom stopy zwrotu z kapitału zainwestowanego w przedsiębiorstwo oraz na możliwości jego wzrostu. To z kolei przekłada się na przyszłe przepływy pieniężne, które stanowią o wartości przedsiębiorstwa.

Jednocześnie od pewnego czasu często słyszy się opinie, że IT przestało mieć strategiczne znaczenie. Stało się tak tanim i powszechnie dostępnym zasobem, że każdy może je mieć.

W związku z tym nie zapewnia już przewagi konkurencyjnej. Wzorowe procesy biznesowe i najlepsze praktyki są wbudowane w standardowe oprogramowanie. Mogą być powielane i są dostępne dla wszystkich przedsiębiorstw. Ze względu na łatwe kopiowanie i powszechną standaryzację również możliwości innowacji z wykorzystaniem IT maleją. W związku z tym Carr, autor głośnego artykułu "IT doesn't matter" w Harvard Business Review, postuluje, aby:

• zmniejszać wydatki na IT;

• trzymać się za plecami innych, czyli inwestować tylko w sprawdzone technologie;

• poświęcać uwagę przede wszystkim słabościom, a nie szansom (ponieważ IT nie może już zapewnić przewagi konkurencyjnej).

Dzięki temu przedsiębiorstwa będą w stanie uzyskać większy zwrot z inwestycji w IT.

Teza o braku możliwości uzyskania przewagi konkurencyjnej dzięki IT jest przesadzona. IT się liczy, ale inaczej niż kiedyś. Tylko niektóre jego kategorie są powszechnie dostępne, czyli uległy utowarowieniu. Te usługi/produkty należy kupować jak najtaniej, najlepiej gotowe, lub zlecać na zewnątrz (outsourcing). Fakt posiadania tych samych narzędzi nie oznacza jednak, że korzyści z ich stosowania będą takie same w każdym przedsiębiorstwie. Korzyści dla przedsiębiorstwa nie płyną głównie ze standardowych, wbudowanych w oprogramowanie najlepszych praktyk, lecz z umiejętnego wykorzystania oprogramowania do wspierania głównych procesów biznesowych w przedsiębiorstwie. W wyniku standaryzacji i upowszechniania się technologii informacyjnych możliwości innowacji nie maleją, a rosną. Oczywistym przykładem jest tutaj Internet. Dzięki powszechnej dostępności sieci powstały zupełnie nowe modele biznesowe, np. eBay, Dell, Google.

Portfolio technologii informacyjnych

Portfolio technologii informacyjnych obejmuje:

• infrastrukturę technologiczną;

• aplikacje transakcyjne;

• aplikacje analityczne;

• aplikacje transformacyjne.

Menedżerowie muszą potrafić planować, ustalać priorytety i zarządzać portfolio IT tak, by wspierać realizację strategii przedsiębiorstwa.

Infrastrukturę technologiczną możemy podzielić na infrastrukturę fizyczną i zarządczą (tabela 1).

Nakłady na infrastrukturę technologiczną pochłaniają blisko 60% wydatków przedsiębiorstw na IT¹. Inwestycje te rzadko można jednak bezpośrednio powiązać z wymiernymi korzyściami.

Wartość inwestycji w infrastrukturę technologiczną wynika z:

• korzyści, jakie przynoszą aplikacje stosujące tę infrastrukturę;

• zapobiegania strat, które mogą być spowodowane kradzieżą danych i informacji, awarią sprzętu bądź naruszeniem bezpieczeństwa systemów informatycznych.

Menedżerowie powinni rozumieć, jak infrastruktura IT wspiera przebieg określonych procesów biznesowych oraz jak różnego rodzaju infrastruktura IT umożliwia lub ogranicza funkcjonowanie poszczególnych aplikacji.

Aplikacje transakcyjne to systemy automatyzujące powtarzalne czynności wynikające z operacyjnej działalności przedsiębiorstwa. Należą do nich m.in. zintegrowane systemy zarządzania typu ERP/MRP, SCM, CRM (operacyjny) oraz inne systemy dziedzinowe. Dzięki wdrożeniu takich systemów przedsiębiorstwo uzyskuje wiele korzyści, do których należą: automatyzacja, szybszy przepływ i łatwiejszy dostęp do informacji, możliwość śledzenia przebiegu procesów, łamanie barier geograficznych, integracja danych, a także wspomaganie przeprowadzania zmian w przedsiębiorstwie.

Aplikacje analityczne to systemy służące do przeprowadzania analiz, interpretacji oraz dzielenia się informacjami i wiedzą. Należą do nich systemy Business Intelligence (BI), a także systemy do zarządzania wiedzą (Knowledge Management Systems - KMS). Systemy Business Intelligence dostarczają przedsiębiorstwu narzędzi do prostego i szybkiego przygotowywania raportów i analiz, natychmiastowego reagowania na zmiany popytu, prognozowania rozwoju rynku, segmentacji klientów, optymalizacji cen, znajdowania sposobów ograniczania kosztów, śledzenia efektywności przedsiębiorstwa, zarządzania celami etc., czyli do szybszego podejmowania lepszych decyzji i sprawniejszego, bardziej efektywnego zarządzania przedsiębiorstwem. IT dostarcza również niezbędnej infrastruktury, na której budowane są systemy zarządzania wiedzą. Technologie informacyjne wspierają komunikację, pracę grupową, gromadzenie i wyszukiwanie danych i informacji.

Aplikacje transformacyjne zmieniają model biznesowy przedsiębiorstwa. Są to zarówno systemy transakcyjne (np. interaktywny system pozwala szyć dżinsy wg indywidualnych wymagań klientów, wykorzystywany przez Levi Strauss), jak i analityczne (np. system do pomiaru "zysku na sekundę" generowanego przez produkty sprzedawane w sieci Home Shopping Network)².