Wychowanie rynku

W USA wokół wyższych uczelni powstają dziesiątki firm typu spin-off, opierające się na współpracy akademickich naukowców, którzy dokonali jakiegoś odkrycia, wymyślili nowy produkt, usługę itd., zakładają spółkę i komercjalizują ten pomysł. W Polsce takich spółek działa na razie niewiele.

Na Uniwersytecie Warszawskim w 1998 r. powołano Uniwersytecki Ośrodek Transferu Technologii, który ma pracować nad lepszym wykorzystaniem potencjału intelektualnego i technicznego UW w gospodarce. Po 6 latach działalności może pochwalić się kilkudziesięcioma przeprowadzonymi audytami technologicznymi, 4 działającymi na rynku przedsięwzięciami typu spin-off i 5 projektami badawczymi wykonanymi dla polskich przedsiębiorstw.

Na Politechnice Warszawskiej działa firma typu spin-off Lasar-Elektronika, założona przez byłego pracownika naukowego PW Antoniego Siejcę. Firma zaczynała w 1995 r. pod patronatem Centrum Rozwoju Przedsiębiorczości PW. Zajmuje się m.in. produkcją specjalistycznych urządzeń oświetleniowych.

Zobacz również:

  • GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
  • Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
  • International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

Chlubnym przykładem może być Międzynarodowe Centrum Słuchu i Mowy, zlokalizowane w Kajetanach pod Warszawą, założone przez prof. Henryka Skarżyńskiego kierującego Instytutem Fizjologii i Patologii Słuchu oraz prof. Andrzeja Czyżewskiego z Wydziału Elektroniki Politechniki Gdańskiej, którzy nie tylko stworzyli technologię badania słuchu na najwyższym światowym poziomie, ale również uruchomili duży, nowoczesny ośrodek.

Niezwykłe perypetie odkryć i wynalazków

Wychowanie rynku

Budżet na polską naukę w 2004 roku (w tys. zł)

Kolejnym przykładem współpracy biznesu z nauką może być inicjatywa Andrzeja Saykiewicza z firmy NSK, czołowego japońskiego producenta łożysk. Firma na polskim rynku działa od lat 1970., od 1998 r. posiada własną fabrykę. Na początku każda wątpliwość i problem były rozstrzygane przez laboratorium w Anglii - wiązało się to z dużymi kosztami wysyłki i stratą czasu. Postanowiono zacząć rozwiązywać problemy na miejscu i nawiązano współpracę z Politechniką Warszawską. Dzięki programowi współpracy z PW docelowo uczelnia ma kształcić osoby, które znajdą pracę w strefie specjalnej Wałbrzych, gdzie od przyszłego roku ma ruszyć produkcja. "Polskie uczelnie mają ogromny potencjał, niestety współpraca z przemysłem jest słaba. To jednak nie wyjątek - na świecie te relacje udają się na razie nielicznym, tym bardziej potrzebne jest więc w Polsce szybkie wprowadzenie modelu współpracy świata naukowego z przedsiębiorstwami" - uważa Andrzej Saykiewicz.

Podczas seminariów naukowych w Niemczech doktoranci PW wymyślili innowacyjny zasilacz i skonstruowali jego prototyp. Testy przeprowadzili w jednej z holenderskich fabryk. Tak powstała firma APS Energia. Jej twórca wspomina: "Nie wiadomo było w zasadzie, co dalej. I wtedy, niczym w bajce, pojawiły się ogromne zamówienia od właściciela holenderskiej fabryki, w której były przeprowadzane testy". APS Energia cały czas pracuje nad innowacyjnymi technologiami, opracowała m.in. pierwsze polskie ogniwo wodorowe, sprzedaje swoje produkty na całym świecie.

Współpraca świata badań i nauki ze światem komercji doprowadziła do powstania symulatorów lotów. Firma ETC-PZL AeroSpace Industries, wywodząca się z Państwowych Zakładów Lotniczych, powstała jako polsko-amerykańskie joint-venture na początku lat 90. Zaczęła od produkcji symulatora Mig 21bis, w tej chwili ma w swoim portfolio również inne urządzenia treningowe - w pełni obsługuje Ministerstwo Obrony Narodowej, dostarcza symulatory samolotów, helikopterów, czołgów, lokomotyw. Eksportuje swoje produkty do Holandii, Wielkiej Brytanii, USA.

Oczywiście nie wszystkie inicjatywy typu spin-off się udają. Żeby skomercjalizować pomysł, trzeba być pewnym, że rzeczywiście jest on już gotowy do przetworzenia w produkt, trzeba również posiadać wiedzę i umiejętności prowadzenia firmy, pomysł marketingowy oraz odrobinę szczęścia. Tego ostatniego zabrakło firmie SmartTech z Politechniki Warszawskiej, założonej jako typowy spin-off przez naukowców z Wydziału Mechatroniki. Postanowili oni zmonetaryzować wyniki swojej pracy laboratoryjnej. Początkowo w oparciu o własny kapitał zaczęli realizować zamówienie dużej zachodniej firmy na opracowany przez siebie skaner 3D (który można zastosować m.in. w archeologii, kryminologii, antropologii). Jednak odbiorca nie zapłacił za zamówienie i firma znalazła się w kłopotach. Udało się z nich wybrnąć, SmartTech odkupił patenty od PW, nie rezygnując ze ścisłej współpracy z uczelnią. Firma weszła na zagraniczne rynki - amerykański, francuski, brytyjski. Jednak jej założyciele z czasem zniechęcili się do prowadzenia własnego biznesu i wrócili na uczelnię, udziały w firmie odsprzedając zachodniemu inwestorowi. Biznesowe podejście do wynalazku znacznie różni się od podejścia naukowego, czyli dążenia do ciągłego ulepszania pomysłu. Gdy klienci wyznaczają cenę i wartość rynkową nawet najgenialniejszego odkrycia, wartość naukowa musi zejść na dalszy plan.

Kariera za granty

Niedawno zakończyła się już III edycja konkursu ogłoszonego przez Ministerstwo Gospodarki i Pracy na rozwój Akademickich biur karier w ramach osławionego programu Pierwsza Praca. Uczestniczyły w nim wyższe uczelnie i organizacje studenckie, które mogą pochwalić się prowadzeniem akademickiego biura kariery przez co najmniej 6 miesięcy. Biura te mają pomagać studentom i absolwentom w zdobywaniu wiedzy o rynku pracy i o tym, jak tę pracę zdobyć. Tegoroczne granty (otrzymało je 71 projektów spośród 128 zgłoszonych) zostaną przeznaczone na warsztaty szkoleniowe, akcję informacyjną, organizację targów pracy. Biura karier wspierane są jednak nie przez firmy komercyjne, które mogłyby szukać sobie w ten sposób bezpośrednio przyszłych pracowników, ale przez samorządy i Wojewódzkie Urzędy Pracy.

Akcelerator offsetowy

W ramach Programu Offsetowego w Łodzi w grudniu 2003 r. powstał Akclerator Technologii oraz Centrum Innowacji Uniwersytetu Łódzkiego, we współpracy z Instytutem IC2 Uniwersytetu Teksańskiego w Austin. 10 firm, wybranych przez stronę amerykańską do realizacji tego programu, zostało przeszkolonych w przedsiębiorstwach w USA. Aby przetransferować z IC2 wiedzę w zakresie komercjalizacji technologii, Uniwersytet Łódzki również otrzymał licencję programu IC2 - MSSTC Degree Program. W rocznym programie studiów MSSTC (Master of Science and Technology Commercialisation) studentami będą liderzy ze świata biznesu i technologii, zainteresowani udoskonaleniem i przyspieszeniem procesów komercjalizacji technologii w ramach własnych firm i nowych przedsięwzięć.

Przy Wydziale Zarządzania Uniwersytetu Łódzkiego powstała Rada Biznesu "w celu ścisłej współpracy nauki i praktyki w zakresie rozwoju innowacyjnych form zarządzania". Firmy komercyjne zaczęły obejmować patronaty nad poszczególnymi salami UŁ (są to teraz sale imienia tych korporacji), sponsorują oczywiście wyposażenie.


TOP 200