Terminowa giełda towarowa

Do złożenia depozytu są zobowiązani inwestorzy, zarówno kupujący, jak i sprzedający kontrakty terminowe, gdyż obie strony ponoszą takie samo ryzyko. W przypadku transakcji na opcjach do złożenia depozytu są zobowiązani jedynie inwestorzy, którzy sprzedali (wystawili) opcje, gdyż tylko oni są narażeni na ryzyko spadku wartości ich pozycji, zatem poniesienia straty.

Na koniec każdej sesji giełdowej izba rozrachunkowa dokonuje rozliczenia wszystkich otwartych pozycji.

Transakcja nie zamknięta w danym dniu jest rozliczana według dziennej ceny rozliczeniowej. Jest ustalana przez izbę rozrachunkową w oparciu o kursy transakcji z ostatnich minut sesji. Oznacza to, że codziennie rachunek inwestora jest uznawany lub obciążany kwotą równą wielkości dziennej zmiany wartości otwartej pozycji - kontraktu terminowego lub opcji. Wskutek tego na koniec każdego dnia sesyjnego nie występują niezrealizowane zyski lub straty na kontach uczestników rynku zarejestrowanych w izbie rozrachunkowej. Operacja taka określana jest mianem "mark-to-market".

Jeżeli uczestnik rynku zamknie otwartą pozycję w trakcie sesji przed terminem wygasania kontraktu, wówczas izba dokonuje rozliczenia w oparciu o kurs transakcji zamykającej.

Jeżeli wskutek poniesionych strat saldo na koncie depozytowym uczestnika rozliczającego obniży się do minimalnego poziomu dopuszczalnego przez izbę (maintenace margin), wówczas jest wezwany do bezzwłocznego uzupełnienia niedoboru, tak aby saldo osiągnęło wartość depozytu wstępnego. Niezastosowanie się do wezwania skutkuje zamknięciem pozycji przez izbę. Na przykład dla wyżej opisanego kontraktu miNY Light Sweet Crude Oil saldo depozytu nie może obniżyć się poniżej 1500 USD. Kontrakty, które są otwarte do dnia wygasania, są rozliczane według ostatecznego kursu rozliczeniowego, którym jest zazwyczaj cena rynkowa towaru w tym dniu i o ustalonej godzinie. W przypadku walut jest to zazwyczaj średni kurs ogłaszany przez bank centralny. Znacznie niższe depozyty są pobierane w przypadku transakcji złożonych, takich jak spready, w których występują jednocześnie pozycje długie oraz krótkie. Ryzyko takich strategii jest znacznie niższe, gdyż straty z jednej pozycji są kompensowane w znacznej części zyskami z pozycji przeciwstawnej.

Uczestnikami rozliczającymi mogą być pośredniczące domy maklerskie, firmy brokerskie, banki, inne instytucje finansowe oraz indywidualni inwestorzy zwierający transakcje we własnym imieniu, na własny rachunek akredytowani przez izbę. Podmiot dokonujący rozliczeń winien spełniać odpowiednie wymogi kapitałowe, warunkujące bezpieczeństwo rozliczeń.

Strategie giełdowe

Zarabiać można poprzez spekulację, która polega na wykorzystaniu różnicy cen między datą kupna i sprzedaży lub datą sprzedaży i kupna. Są to jednak operacje wysoce ryzykowne. Z jednej strony pozwalają osiągnąć wysoki zysk. Jednak rynek jest symetryczny i możliwe jest również poniesienie wysokiej straty, nawet przy niewielkiej zmianie ceny instrumentu aktywa bazowego. Jest to efekt działania dźwigni finansowej. Zarabiać można również bezpiecznie. Temu celowi służą bardziej wyrafinowane strategie - arbitraż. Istotą tej strategii jest umiejętne wykorzystanie rozbieżności w wycenie tego samego aktywa na dwóch rynkach. W przypadku kontraktów terminowych szanse na osiągnięcie zysku arbitrażowego daje zidentyfikowanie rozbieżności pomiędzy rynkową wyceną kontraktu i ceną teoretyczną. W praktyce arbitrażysta nabywa określoną ilość aktywa oraz jednocześnie sprzedaje kontrakt na to aktywo lub odwrotnie. Różnica wyceny pomniejszona o koszt pieniądza pożyczonego na zakup aktywów bazowych stanowi zysk, który jest już znany i pewny w dniu zawierania transakcji. Otwarte pozycje należy utrzymać do daty wygaśnięcia kontraktu.

Trzecia grupa uczestników obrotu giełdowego to podmioty zabezpieczające wynik finansowy działalności gospodarczej lub inwestycyjnej.

Wszystkie trzy grupy inwestorów stanowią o obrotach i płynności giełdy towarowej. Jednak największy wkład w tym zakresie posiadają spekulanci. Bez nich nie mogłyby być zawierane efektywnie transakcje zabezpieczające. Spekulanci przejmują od podmiotów zabezpieczających ryzyko finansowe za szansę osiągnięcia zysku w przyszłości. Dzięki nim giełda posiada płynność, co pozwala na obiektywne kształtowanie kursów.

Hedging to zabezpieczenie

Terminowa giełda towarowa

Porównanie kontraktów terminowych i opcji

Hedging to nabywanie lub sprzedawanie instrumentów pochodnych w celu zabezpieczenia się przed skutkami spadku wartości zajmowanych pozycji w aktywach bazowych.

Istotą takich operacji jest kupno lub sprzedaż określonego instrumentu pochodnego, którego zmiana ceny mogłaby niwelować stratę na pozycji w aktywie bazowym.

Instrumenty giełd towarowych, np. kontrakty terminowe i opcje, doskonale nadają się dla takich operacji. W praktyce przedsiębiorstwo może je wykorzystać w zabezpieczeniu przed negatywnymi skutkami finansowymi niekorzystnych zmian cen towarów zaopatrzeniowych, cen sprzedaży, kursów walutowych czy stóp procentowych.

Na przykład producent kabli, kupujący miedź (krótka pozycja w surowcu) jest narażony na ryzyko finansowe wynikające ze wzrostu cen czerwonego metalu. W tym celu może dokonać transakcji na instrumentach pochodnych na jednej z giełd towarowych, np. na NYMEX/COMEX. Przyjmując, że aktualna cena miedzi wynosi 3,60 USD/lb, a notowania opcji na ten metal kształtują się na poziomie 0,18 USD/lb, można przeanalizować wyniki strategii zabezpieczającej z wykorzystaniem kontraktu terminowego oraz opcji. W studium przypadku zostały pominięte koszty transakcyjne pobierane przez pośredników i giełdę, koszt pieniądza złożonego w depozyt oraz przychody z odsetek.

A. Zabezpieczenie przy pomocy kontraktu terminowego

Zabezpieczeniem krótkiej pozycji nabywcy miedzi jest kupno odpowiedniej liczby kontraktów terminowych, o wartości zgodnej z wartością transakcji zakupu zaopatrzeniowego. Data zapadalności kontraktów winna być jak najbliższa terminowi zapłaty za miedź. Zysk z pozycji długiej w kontraktach, jaki powstanie w przypadku wzrostu notowań miedzi, pokryje wynikające z tego straty. Jeżeli natomiast cena miedzi spadnie, to powstały zysk nadzwyczajny zostanie zniwelowany stratą na kontraktach terminowych. Stąd, bez względu na kierunek zmian cen miedzi, wynik na transakcji pozostanie niezmieniony.


TOP 200