ROI w czasach kryzysu

Można zapytać, dlaczego taki, a nie inny dobór wskaźników? Inne wskaźniki są dopuszczalne, jednak pod warunkiem wykazania i przedstawienia zależności dowolnego układu wskaźników z wartością firmy. Wskaźnik NPV dotyczy wprost zagadnienia zmian wartości przedsiębiorstwa, a więc jest możliwie "blisko" zasadniczego celu całej firmy, jakim w ogromnej większości przypadków jest długofalowe maksymalizowanie sumy przepływu pieniężnego (cash-flow) dla właścicieli. Obliczając wartość NPV, otrzymujemy kwotę pieniężną, o którą podnosimy cash-flow lub chronimy wartość całej firmy za pomocą danej inwestycji. Obliczamy, o ile uda nam się zwiększyć (lub ochronić) cash-flow powstający w firmie, domniemując, że zostanie on, np. w postaci dywidendy, zwrócony właścicielom. Trudno wyobrazić sobie lepszy wskaźnik. Można natomiast liczyć wskaźniki korelujące z NPV, których najlepszym przykładem jest przytaczany układ CFROI, IRR, DPP, IRR. Inne wskaźniki korelujące z NPV to EVA, zwykłe ROI, Total Value of Opportunity itd. Gdy obliczamy układ NPV, DPP, IRR, CFROI, nie ma już potrzeby liczyć wskaźników dodatkowych korelujących lepiej lub gorzej z wartością firmy. Wskaźniki bazujące na Net Cash-Flow z inwestycji IT są wystarczająco poprawne i mocne. Jednak ostateczny dobór wskaźników należy do zarządu, który ponosi odpowiedzialność za przyrost wartości firmy.

Rozpatrzmy teraz drugi przytoczony warunek posiadania efektywnego systemu decyzyjnego (niedopuszczanie do wdrożenia ujemnych NPV).

Literatura ekonomiczna jest jednoznaczna w ocenie zasad akceptacji NPV. Jednak w firmach przyjmuje się dość często ujemne NPV. Aprobuje się założenia całkowicie sprzeczne z rekomendacjami teorii finansów. Akceptując ujemne NPV, świadomie decydujemy się na obniżenie wartości firmy, a więc działamy wbrew jej celowi. Różne są tego powody - niektóre biorą się ze świadomego nieuwzględnienia ważnych zagadnień w kalkulacji, inne wynikają z bałaganu, braku zasobów, a czasami po prostu z braku wiedzy.

Kiedy zatem można przyjąć do realizacji projekt z ujemnym NPV? Istnieje przypadek, który jeśli nie jest nadmiernie eksploatowany, powinien zmienić naszą finalną decyzję na pozytywną, nawet jeśli NPV jest ujemne. Chodzi o opcje strategiczne. Opcja to swoisty niewykorzystany zasób, który odda korzyści dopiero wówczas, gdy zajdzie w otoczeniu określona zmiana. W dwóch najprostszych postaciach: ekspansji i opuszczenia, mamy do czynienia:

- z opcją ekspansji - wyzwalamy opcję (czyli uruchamiamy zasób) wtedy, gdy zachodzące w otoczeniu inwestycji zjawisko X zaczęło być dla nas korzystne/opłacalne;

- z opcją opuszczenia - wyzwalamy opcję tylko wtedy, gdy zachodzące w otoczeniu inwestycji zjawisko Y zaczęło być dla nas niekorzystne.


TOP 200