Z wielu stron pojawiają się pytania, czy naukowcy nie powinni byli dojrzeć nadchodzącego kryzysu i bić na alarm wcześniej lub bardziej przekonująco? Obsesja wzrostu i ogólne przyzwolenie dla podejmowania dużego ryzyka dla jego osiągnięcia były tak silne, że pojawiające się głosy ostrzegawcze po prostu ignorowano. W przyszłości konieczne będą głosy silniejsze i bardziej stanowcze. Wskazuje to jasno na znaczenie roli szkół biznesu, które nie tylko nie powinny uczyć stosowanych do tej pory praktyk, lecz przede wszystkim powinny je kwestionować. W ten sposób będą aktywnie uczestniczyły w tworzeniu nowego modelu biznesu.

Przywódca przyszłości

Jakich zatem cech powinniśmy szukać u przywódców przyszłości? Liderzy muszą czynnie angażować się w proces przyswajania wiedzy, szczególnie, jeśli "etos wzrostu" jest jedynym, jaki znają. Muszą pielęgnować w swych organizacjach kulturę większej szczerości, sprzyjającą przejrzystości zarówno w ramach organizacji, jak i wobec interesariuszy.

Zobacz również:

• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
• Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
• International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

Muszą być przygotowani na interwencję rozmaitych podmiotów, również rządowych, tworzących przepisy, obecnie nastawionych na bardziej sumienny, bieżący nadzór nad działalnością większych przedsiębiorstw. Od przywódców będzie się wymagało większej zręczności i zaangażowania w kierowaniu relacjami z administracją publiczną.

Zmienia się też istota stosunków między biznesem a resztą społeczeństwa. Tendencja taka była widoczna już wcześniej, ale teraz dojdzie do jej przyśpieszenia. W tej perspektywie kluczowymi pojęciami staną się:

Odpowiedzialność

Bardziej niż kiedykolwiek pod lupą znajdzie się odpowiedzialność firm - wywiązywanie się ze zobowiązań wobec interesariuszy, w tym pracowników, uczestników łańcucha dostaw oraz innych, których losy wiążą się nierozerwalnie z daną organizacją. Kwestie związane z nieodpowiedzialnym podejmowaniem ryzyka nie znikną same.

Na aspiracje członków rad nadzorczych związane z odpowiedzialnością korporacyjną mają wpływ realia operacyjne. Aspiracje te muszą być dostosowane do rzeczywistosci, aby miały znaczenie.

Władza

Więcej wiadomo nam o władzy istniejącej wewnątrz organizacji niż o tym, w jaki sposób organizacje te egzekwują posiadaną przez siebie władzę na zewnątrz. Jasno widać, że największe korporacje posiadają znaczny zakres władzy na całym świecie, szczególnie w krajach rozwijających się, dla których groźba wycofania inwestycji stanowi poważny argument przetargowy. Przywódcy takich firm powinni mieć poczucie posiadanej przez ich organizację władzy i używać jej z rozwagą. Dążymy do sytuacji, w której władza posiadana przez nowoczesne przedsiębiorstwo uzyska przeciwwagę w poczuciu odpowiedzialności.

Zgodność z prawem

Obserwowane przez nas skandale, których prawdopodobnie jeszcze przybędzie, koncentrują naszą uwagę na kwestiach związanych z legalnością. Zgodność z prawem może skutecznie chronić daną organizację przed naciskami zewnętrznymi. Utrata reputacji firmy działającej zgodnie z przepisami w oczach rynku może znacząco ograniczyć jej zdolność do działania oraz do zasobów. Powodując utratę wsparcia akcjonariuszy, ma wpływ na zdolność przedsiębiorstwa do przetrwania. Organizacje ceniące sobie swoją reputację są zainteresowane dyskusją na temat zgodności z prawem, zwłaszcza w czasach kryzysu.