Natomiast jeżeli chodzi o naruszenie postanowień umowy spółki, to członkowie zarządu, którzy co do zasady w stosunkach zewnętrznych nie mogą być ograniczeni postanowieniami umowy spółki w zakresie zdolności do jej reprezentacji i zaciągania zobowiązań, często podlegają ograniczeniom w stosunkach wewnętrznych. Sami wspólnicy w umowie spółki mogą postanowić, że dla pewnych czynności członkowie zarządu powinni uzyskać wcześniejszą zgodę zgromadzenia wspólników, rady nadzorczej czy osób trzecich. W stosunkach zewnętrznych czynność dokonana bez takiej zgody będzie co do zasady ważna i wiążąca (chyba że zgoda była wymagana na podstawie przepisów ustawy), natomiast w stosunkach wewnętrznych może rodzić odpowiedzialność organizacyjną (której konsekwencją może być odwołanie członka zarządu) lub odszkodowawczą. Jeżeli takie działanie lub zaniechanie członka zarządu spowoduje szkodę dla spółki, będzie on zobowiązany do jej naprawienia.

Szkoda to zarówno strata w majątku spółki, jak i utracone korzyści - utracony zysk, który spółka mogłaby osiągnąć, gdyby nie działanie lub zaniechanie członka zarządu.

Zobacz również:

• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
• Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
• International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

Działanie lub zaniechanie członka zarządu musi być zawinione, przy czym przesłanką odpowiedzialności jest wina umyślna, gdy członek zarządu intencjonalnie chce określonego zachowania lub przewidując je, godzi się z tym, jak również niedbalstwo, gdy członek zarządu przewiduje określone zachowanie, lecz lekkomyślnie przypuszcza, że uda się go uniknąć, lub go nie przewiduje, chociaż ze względu na oczekiwany wymóg staranności powinien był je przewidzieć.

Wymóg staranności w przypadku członków zarządu jest bardzo wysoki. Jest on determinowany zawodowym charakterem działalności, profesjonalizmem, którego się od nich wymaga. W piśmiennictwie związanym z tym tematem spotkać można nawet opinie, że jeśli dana osoba nie posiada kwalifikacji, aby pełnić funkcję członka zarządu, to nie powinna się godzić na wybór do zarządu. Oczywiście, nie można oczekiwać, że członkowie zarządu będą specjalistami w każdej dziedzinie, ale w przypadku spraw wymagających specyficznej wiedzy dla uniknięcia ewentualnego zarzutu niedbalstwa wskazane jest uprzednie uzyskanie przez członka zarządu opinii eksperta.

W przypadku wyrządzenia szkody spółce przysługuje możliwość wystąpienia z roszczeniem o jej naprawienie. Powództwo jest wytaczane przez spółkę przed sądem gospodarczym właściwym wg siedziby spółki. Roszczenie o naprawienie szkody przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, kiedy spółka dowiedziała się o szkodzie i o osobie zobowiązanej do jej naprawienia. Jednakże w każdym przypadku roszczenie przedawnia się z upływem 10 lat od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie wyrządzające szkodę.

Kiedy członkowie zarządu są zwolnieni od odpowiedzialności?

Elementem zwalniającym członka zarządu od odpowiedzialności jest absolutorium, które otrzymuje on od zgromadzenia wspólników (sp. z o.o.) lub walnego zgromadzenia (SA). Absolutorium ma znaczenie podobne do umowy między stronami, zgodnie z którą spółka zatwierdza działalność członka zarządu w pewnym okresie i zobowiązuje się, że nie wystąpi przeciwko niemu z roszczeniem odszkodowawczym na podstawie informacji, którymi dysponowało zgromadzenie udzielające absolutorium.