Drugim szczególnym przypadkiem odpowiedzialności wobec spółki jest dopuszczenie do bezzasadnej wypłaty lub dokonania bezzasadnego świadczenia na rzecz wspólnika lub akcjonariusza. Ta odpowiedzialność jest uregulowana zarówno w stosunku do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak spółki akcyjnej. Wiąże się z podstawową zasadą - zakazu zwrotu wkładów wniesionych do spółki, poza sytuacjami wyraźnie dopuszczonymi przepisami, z których główną jest obniżenie kapitału zakładowego. W spółce z ograniczoną odpowiedzialnością występuje dodatkowa okoliczność - wspólnicy nie mogą otrzymywać z jakiegokolwiek tytułu wypłat z majątku spółki potrzebnego do pełnego pokrycia kapitału zakładowego. Jeżeli zostanie dokonana niedozwolona wypłata, członkowie zarządu są odpowiedzialni wobec spółki za jej zwrot solidarnie ze wspólnikiem, który taką wypłatę otrzymał.

Kolejny przykład szczególnej odpowiedzialności wobec spółki to zawinione zapewnienie, w związku z powstaniem spółki akcyjnej lub podwyższeniem jej kapitału zakładowego. Chodzi o przyznanie sobie albo osobie trzeciej zapłaty przekraczającej wartość zbywczą wkładów niepieniężnych albo nabywanego mienia lub też przyznanie wynagrodzenia albo korzyści szczególnych, niewspółmiernych z wykonanymi usługami. Przepis ten może dotyczyć wygórowanej zapłaty za usługi doradcze na rzecz spółki przy tego typu procesach, jednak w praktyce jest on rzadko stosowany, ponieważ trudno jest udowodnić, co należy rozumieć jako nadmierną korzyść czy wygórowane wynagrodzenie.

Zobacz również:

• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
• Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
• International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

Wreszcie członkowie zarządu spółki akcyjnej, którzy współdziałając w wydaniu przez spółkę akcji, obligacji lub innych tytułów uczestnictwa w zyskach albo podziale majątku, zamieścili w ogłoszeniach lub zapisach (także w prospekcie emisyjnym) fałszywe dane lub rozpowszechniali je w inny sposób albo, podając dane o stanie majątkowym spółki zataili okoliczności, które powinny być ujawnione, obowiązani są do naprawienia wyrządzonej szkody. W takiej sytuacji odszkodowania może dochodzić od członka zarządu przede wszystkim osoba, która poniosła szkodę, nabywając papiery wartościowe wyemitowane przez spółkę, natomiast w sytuacji, gdy osoba ta zwróci się z roszczeniem przeciwko spółce, na podstawie tego przepisu także spółka będzie mogła wystąpić przeciwko członkowi zarządu z roszczeniem zwrotnym.

Działanie i zaniechanie

Jednak w praktyce najwięcej sytuacji, w których członkowie zarządu ponoszą odpowiedzialność wobec spółki, występuje w związku z ogólną przesłanką odpowiedzialności, jaką jest zawinione działanie lub zaniechanie sprzeczne z prawem, lub postanowieniami umowy (statutu) spółki.

Jeżeli chodzi o sprzeczność z przepisami prawa, to odpowiedzialność związana jest nie tylko z działaniem lub zaniechaniem naruszającym przepisy KSH, ale także innych ustaw, rozporządzeń lub innych aktów prawnych. W praktyce przesłanką odpowiedzialności może być naruszenie np. przepisów Ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ustaw podatkowych, przepisów regulujących obowiązki informacyjne spółek giełdowych, itp.