Liberałowie, konserwatyści i socjaliści

Liberałowie, konserwatyści i socjaliści

Friedrich August von Hayek

Najczęściej ta afirmacja zmiany upowszechniana jest przez przeciwników liberalizmu poprzez zawężenie postawy liberałów do wiary w wolny rynek, w samoregulujące siły rynku, powodujące niezbędne dostosowania do nowych warunków, choć nikt nie jest w stanie przepowiedzieć, jak to się stanie. W takim znaczeniu zaprzeczeniem zmiany jest porządek. Jak uważają konserwatyści, porządek może trwać dzięki rządowi (rząd jako sprawujący pieczę nad porządkiem wyniesionym z przeszłości), który w tym celu musi mieć swobodę działania, nie może być skrępowany sztywnymi zasadami. Stąd też tak charakterystyczna dla konserwatystów pobłażliwość dla działań władzy (rządu), która jest przez nich uznawana. Ważniejsze jest dla nich, aby władzy nie osłabiać, niż żeby zakreślić granice jej działania. Konserwatysta nie ma nic przeciwko przymusowi czy arbitralnej władzy, jeśli wykorzystuje ona atrybuty do celów, które uznaje za słuszne. "Podobnie jak socjalistę mniej interesuje go problem ograniczania uprawnień władzy niż kwestia tego, kto ja sprawuje. Podobnie też jak socjalista uważa się za upoważnionego do narzucania innym ludziom wartości, które sam wyznaje" - ten sprzeciw wobec prób sprawia, że Hayek jest w zgodzie z innym liberałem, Miltonem Friedmanem.

Demokracja i ograniczenia dla rządu

"Nie rozumiem, dlaczego ludzie nie mieliby się nauczyć nakładania ograniczeń na władzę większości, podobnie jak na każdą inną formę rządu. Zalety demokracji jako metody pokojowej zmiany i edukacji politycznej wydają się tak wielkie w porównaniu z innymi systemami, że nie mogę znaleźć w sobie zrozumienia dla antydemokratycznej nuty konserwatyzmu".

Zobacz również:

  • GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
  • Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
  • International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

Zasadniczy problem nie dotyczy tego, kto rządzi, lecz do czego rząd jest uprawniony. Równość wobec prawa prowadzi do realizacji postulatu równego udziału wszystkich w tworzeniu prawa. Liberalizm i ruch demokratyczny są ze sobą w zgodzie. Jednak ich główne intencje są odmienne. Liberałów interesuje przede wszystkim ograniczenie uprawnień przymusu wszelkiego rządu, czy to demokratycznego, czy to innego. Demokrata zna tylko jedno ograniczenie: aktualną opinię większości. Hayek pokazuje różnice poprzez zestawienie przeciwieństw.


TOP 200