Czym jest venture?

Fundusz inwestycyjny typu venture capital gromadzi środki od wielu inwestorów, a następnie inwestuje je w papiery wartościowe spółek, zwykle tych nie notowanych na publicznym rynku papierów wartościowych. Tu tkwi różnica między venture a business angel - gdzie fundusze pochodzą od jednego inwestora. Fundusze venture z reguły mają swoją specjalizację: technologiczną, geograficzną czy finansową. W ostatnich latach najpopularniejsza stała się ta pierwsza, bo największymi gwarantami szybkich i wysokich zysków były inwestycje w nowe technologie. Fundusze tego typu w pewnym stopniu finansowały przecież powstawanie największych potęg Internetu, w Polsce angażowały się w rozwój Travelplanet, Gadu-Gadu czy 4fun TV.

Jak duże to inwestycje? Co kraj, to obyczaj. Z punktu widzenia przeciętnego Polaka inwestycja między 3 a 5 mln dolarów wyłożonych w projekt, który istnieje tylko w głowie Kowalskiego, wydaje się ogromna. A jednak nawet w realiach Europy Środkowej to kategoria najmniejszych inwestycji venture capital. Drugi, wyższy i rzadziej spotykany próg to od 5 do 15 mln dolarów. Wreszcie próg ostatni: powyżej 15 mln dolarów. Ale takie inwestycje, przynajmniej w Polsce, są już rzadkością. W Stanach Zjednoczonych z kolei średni próg tego rodzaju inwestycji właśnie sięga polskiego maksimum. Polską przypadłością jest brak rozmachu. Stąd większość ludzi zgłaszających się do venture capital chce tak naprawdę pozyskać kapitał mniejszy od minimum oferowanego przez fundusze. Można zapytać, dlaczego nie angażują się one w takie małe przedsięwzięcia... Odpowiedź jest zaprzeczeniem polskiego porzekadła. Dla zarządzających venture capital lepszy gołąb na dachu niż wróbel w garści.

Pieniądze nie na zawsze

Dla wchodzących w mariaż z venture capital jest dobra informacja: pieniędzy zainwestowanych przez taki fundusz nie trzeba zwracać. To kapitał. I sam fundusz go kiedyś spienięży, sprzedając innemu właścicielowi.

Jak zdobyć pieniądze z venture capital? To proste: trzeba najpierw zdobyć zaufanie zarządzających funduszem. Zaufanie, że inwestycja w przyszłości przyniesie ponadprzeciętne zyski. Rzecz cała sprowadza się do napisania biznesplanu. Zarówno w małych, jak i w dużych przedsięwzięciach. Ale taki biznesplan podlega później długim negocjacjom, a fundusz chce mieć wgląd w wiele dokumentów, których nie zażąda na przykład bank. Ale fundusz ma stać się przecież współwłaścicielem przedsięwzięcia.

Kiedy fundusz znajdzie firmę, w którą chciałby zainwestować, musi jeszcze przeprowadzić dogłębne badanie spółki oraz wynegocjować wszystkie szczegóły transakcji. To etap ograniczania ryzyka. Zarządzający funduszem są do niego skłonni, ale swoim doświadczeniem mają zapewnić sukces. I zyski inwestorom, którzy powierzyli im pieniądze. Cały proces, od pierwszych rozmów przedstawicieli funduszu ze spółką do przekazania środków, trwa najczęściej około sześciu miesięcy.

Na tym jednak nie koniec, fundusz nie ograniczy się do wejścia do firmy. Chce też, żeby jego interesy były zabezpieczone. Mowa nie o hipotekach, ale o prawie do decydowania o wydawaniu pieniędzy, prawie blokowania błędnych posunięć, czy też aktywnego współzarządzania firmą i jej strukturą (również wydatków).

Jeśli spółka osiągnie założony na początku cel, fundusz ma kilka możliwości. Czasem angażuje się w jej dalszy rozwój. Częściej - wychodzi z inwestycji, która dalej może rozwijać się już sama.

Inwestor VC to wspólnik, który ma bogate doświadczenie i rozległe kontakty. To przede wszystkim kwestia doświadczenia osób zarządzających. Nierzadkie są też przypadki, gdy zarządzający już po wyjściu funduszu sami, prywatnie, angażują się w dalszą działalność firmy.

Przewaga venture capital? W kredycie bankowym trzeba płacić raty i mieć zabezpieczenie. W venture - nie. Zarządzającym funduszem zależy na rozwoju i sukcesie firmy, w którą zainwestowali. Dlatego tak uważnie już od pierwszego spotkania przyglądają się determinacji biznesmena, z którym chcą współpracować. Mało tego - jeśli inwestycja ma szanse rozwoju, ale pierwotny w nią wkład był zbyt niski, venture może dołożyć więcej. W razie upadku firmy inwestor VC zostaje sklasyfikowany pośród innych udziałowców, za bankami i innymi pożyczkodawcami.

Baza danych

Prawdopodobnie najlepszą bazę funduszy venture capital (łącznie z ich wyszukiwarką w zależności od branży czy potrzebnej kwoty) ma Polskie Stowarzyszenie Inwestorów Kapitałowych, do którego należy większość takich funduszy działających w Polsce (http://www.psik.org.pl ).