Coraz mocniejsze ogniwo w firmie

Zarówno wyniki badań przeprowadzonych w marcu przez naszą redakcję i Klub CFO, jak i analizy IBM wskazują na rosnącą rolę dyrektorów finansowych jako integratorów działań strategicznych i operacyjnych.

Zarówno wyniki badań przeprowadzonych w marcu przez naszą redakcję i Klub CFO, jak i analizy IBM wskazują na rosnącą rolę dyrektorów finansowych jako integratorów działań strategicznych i operacyjnych.

Podczas marcowej konferencji inaugurującej działalność Klubu CFO, a także przez następny miesiąc przeprowadzaliśmy badanie wśród osób odpowiedzialnych za finanse firm, próbując się dowiedzieć, jakie jest ich zdaniem obecnie najważniejsze zadanie dyrektora finansowego w firmie, a co będzie takim zadaniem w przyszłości. Badanie miało służyć nam, organizatorom Klubu CFO, do przygotowania właściwego programu działań, satysfakcjonującego członków klubu, ale także do analiz nad kondycją, potrzebami i wyzwaniami całego środowiska szefów finansów w firmach.

Są zaskoczenia

Byłam bardzo zdziwiona wynikami tej ankiety. Okazało się, że już dzisiaj za najważniejsze swoje zadanie uważają "Poszukiwanie możliwości i źródeł wzrostu wartości firmy" (87,5 % odpowiedzi nadającej tej właśnie fukcji najwyższą rangę). A z tym, że w przyszłości będzie to zdecydowanie najważniejsze zadanie, zgadza się 100% respondentów. 100%!!! Taki wynik rzadko zdarza się w badaniach. Trzeba jednak poczynić dwa zastrzeżenia. Po pierwsze, CFO mogli wskazać również inne zadania, których waga jest najwyższa w firmie obok zarządzania wartością firmy, i wskazywali je, a zatem uważają, że nie tylko tym muszą się zajmować teraz i w przyszłości. Po drugie, nasza ankieta nie trafiła do próby reprezentatywnej osób odpowiedzialnych za finanse w Polsce, ale do elity dyrektorów wytypowanych z myślą o zaproponowaniu im uczestnictwa w Klubie CFO. Wyniki nie odzwierciedlają tzw. średniej krajowej.

Ale nasz partner klubowy, firma IBM, przeprowadził dosyć podobne (szersze) badanie na reprezentatywnej próbie i uzyskał dane potwierdzające obowiązujący trend - 75% dyrektorów finansowych powiedziało, że najistotniejszy obszar, na którym się koncentrują, to pomoc dyrektorowi generalnemu w wypracowaniu wartości dla akcjonariuszy/udziałowców. Też piękny wynik. Dlaczego on mnie tak zachwyca? Proszę się nie dziwić. Trzy lata temu próbowaliśmy obudzić zainteresowanie zarządzaniem wartością firmy, przeprowadzając troszkę inne badanie wśród dyrektorów generalnych i dyrektorów finansowych. Też mieliśmy w tym przedsięwzięciu godziwych i kompetentnych partnerów. Była to jedna wielka klapa. Po prostu prawie nikt nie wiedział, o czym mówimy, o co pytamy, nie mówiąc o jakiejś praktyce korporacyjnej.

Nie wiem, czy przez te lata tak dużo się zmieniło w wiedzy i mentalności menedżerów, czy zostaliśmy tym razem lepiej zrozumiani, czy po prostu wreszcie trafiliśmy do odpowiednich ludzi. Wydaje mi się jednak, że błędy z naszej strony mogły być niewielkie, a więc to w firmach uzyskała odpowiednie poważanie perspektywa właścicielska. To dobra wiadomość, bo zarządzanie wartością daje firmom bardzo cenne narzędzia i udoskonalania procesów wewnętrznych, i gry rynkowej o kapitały, inwestycje, inne firmy.

Coraz mocniejsze ogniwo w firmie

Rysunek 1: Które z poniższych zadań są dzisiaj najważniejsze na stanowisku dyrektora finansowego w Pani/Pana firmie?

Coraz mocniejsze ogniwo w firmie

Rysunek 1: Które z poniższych zadań są dzisiaj najważniejsze na stanowisku dyrektora finansowego w Pani/Pana firmie?

Podatki, ach te podatki

Mówi się, że ulubionym tematem finansistów są podatki. Wydaje mi się, że od tej miłości dosyć blisko do nienawiści. Gdy wymieniają się doświadczeniami, w ich słowach jest tyle goryczy, tak często pobrzmiewa echo przegranych bitew. Ale pozostaje faktem wykazanym przez nasze badanie, że zarządzanie płynnością finansową i podatkami jest dzisiaj drugim najczęściej wskazywanym zadaniem o najwyższej randze w pracy CFO. 62,5% respondentów tak uczyniło. I dokładnie taki sam odsetek wskazał na to zadanie jako drugie najważniejsze w przyszłości.

Na trzeciej pozycji znalazła się "redukcja kosztów, ulepszanie procesów", ale z tendencją spadania rangi.

Budżetowanie i nadzór nad kontrolą wewnętrzną, zarządzanie ryzykiem są dzisiaj najważniejszym zadaniem według połowy respondentów, ale to zadanie będzie tracić na znaczeniu.

Pomiar i monitorowanie

Ciekawy jest wynik dotyczący "pomiaru i monitorowania wyników biznesowych". Respondenci naszego badania wyraźnie lekceważą to zadanie (25% respondentów nadało mu wysoką rangę). Natomiast w badaniu IBM przypisują mu duże znaczenie. Aż 70% respondentów tego badania odpowiedziało, że jest to najistotniejszy obszar ich aktywności. Wydaje mi się, że różnica jest bardziej zrozumiała, gdy przypomnimy sobie niezwykle wysoką, wyższą niż w ogólnopolskim, reprezentatywnym badaniu IBM, rangę przypisywaną przez naszych respondentów poszukiwaniu źródeł wartości firmy. Zapewne temu działaniu CFO pragną poświęcić i poświęcają więcej uwagi niż po prostu monitorowaniu wyników. Jak często mówią członkowie naszego klubu i kandydaci do niego: "Chcemy nie tylko zapisywać wartość tworzoną w naszej firmie, ale uczestniczyć w jej powstawaniu".

Gwaranci spójności

Na podstawie swoich, znacznie szerszych niż nasze, badań analitycy IBM napisali wnioski, z którymi w pełni się zgadzamy. Dyrektorzy finansowi obecnie są kluczowym ogniwem zapewniającym spójność między realizacją strategii przedsiębiorstwa a działalnością operacyjną. Z tego powodu pełnią rolę integratora działań, wpływając zasadniczo na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Pełnią rolę strategiczną, zasiadając w zarządzie, lub strategicznego doradcy szefów biznesu, właścicieli, zarządów. Są absolutnie zgodni, że ich zadania będą się przesuwać coraz dalej od przetwarzania transakcji (choć teraz te dominują) do wsparcia decyzji biznesowych.

Działania CFO jako integratorów to przede wszystkim:

  • uczestniczenie w decyzjach w zakresie strategii firmy, modelu biznesowego, modelu operacyjnego,
  • budowa modelu zarządzania wynikami przedsiębiorstwa, współdecydowanie co i w jaki sposób mierzyć,
  • wdrożenie sprawnej struktury nadzoru i kontroli,
  • optymalizacja kosztów, przejście ze stałej na zmienną strukturę kosztów (np. uczestnictwo w decyzjach o utworzeniu centralnych funkcji wspierających, prowadzących do uzyskiwania ekonomii skali lub do outsourcingu),
  • integracja w dziedzinie procesów i technologii.
Zdaniem Aleksandra Kwiatkowskiego, partnera zarządzającego IBM Business Consulting Services, współautora analiz i raportu, "w ciągu kolejnych kilku lat dyrektorzy finansowi w Polsce staną przed wyzwaniem zbudowania elastycznego modelu zarządzania wynikami przedsiębiorstwa przy efektywnym wykorzystaniu zintegrowanych systemów informatycznych. Firmy z Europy środkowowschodniej wykazują nawet dwa razy mniejszą efektywność w obsłudze swoich procesów finansowych w porównaniu z firmami z krajów zachodnich". To oznacza, że ich największe wyzwania w ciągu najbliższych lat będą dwojakiego rodzaju: służenie wzrostowo efektywności i wartości firmy oraz optymalizacja działania własnych służb finansowo-księgowych.

A na świecie

Badania Klubu CFO i Magazynu CFO dotyczą wiosny 2005 r., polskie badania IBM roku 2004. Ale są jeszcze globalne badania IBM z 2003 r. Analiza tych światowych trendów daje ciekawe wskazówki do refleksji nad przyszłym modelem zawodu CFO. Według tych danych dyrektora finansowego najbardziej absorbuje pomoc dyrektorowi generalnemu przy wypracowywaniu wartości dla akcjonariuszy/udziałowców (nieznacznie słabiej niż w Polsce). Na drugim miejscu jest pomiar i monitorowanie wyników biznesowych, a na trzecim - zarządzanie nadzorem, kontrolą i ryzykiem.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200