Aukcje kolekcji na świecie…

Aukcje kolekcji to na światowym rynku sztuki zawsze ważne wydarzenie. Czasem są to spektakularne widowiska, takie jak aukcja kolekcji należącej do banku Lehman Brothers, która w 2010 r. przyniosła zadłużonej instytucji ponad 12,28 mln USD przychodu. W wyniku tej licytacji właściciela zmieniło 300 obiektów, które kupowali ludzie z całego świata. Przy aukcjach kolekcji nie bez znaczenia jest także historia poszczególnych obiektów oraz ich właścicieli. Tak było w przypadku biżuterii Liz Taylor. Zorganizowana przez Sotheby’s aukcja, która odbyła się po śmierci aktorki, przyniosła obrót prawie 116 mln USD. Kolekcja była wyjątkowa, a niektóre klejnoty sławą dorównywały swojej właścicielce, tak jak najdrożej sprzedany obiekt tamtego wieczoru – naszyjnik nazwany La Peregrina, który został wykonany przez jubilerów Cartiera z pereł, rubinów i diamentów, zwieńczony pokaźnych rozmiarów perłą w kształcie kropli. Licytacja tego przedmiotu trwała 6 minut, aż cena doszła do 11,8 mln USD. Naszyjnik został zaprojektowany wspólnie przez aktorkę i złotnika Cartiera, a wkomponowana słynna perła należała niegdyś m.in. do rodów królewskich i Napoleona. Mówiąc o pasji kolekcjonerskiej, nie sposób nie wspomnieć naszej rodaczki mieszkającej w Stanach Zjednoczonych, Barbary Piaseckiej-Johnson, która wraz z mężem stworzyła imponujący zbiór, budowany z ogromną świadomością, prawdopodobnie jeden z najcenniejszych zbiorów dzieł sztuki na świecie. Znalazły się w nim dzieła twórców polskich, takich jak: Olga Boznańska, Jan Matejko, Aleksander Gierymski, Jacek Malczewski, Józef Chełmoński, oraz najsłynniejszych malarzy obcych, m.in.: Fra Angelico, Lucasa Cranacha starszego, Caravaggia czy Rubensa. Po śmierci kolekcjonerki część dzieł trafiła ponownie na rynek.

…i w Polsce

Na naszym rynku bezprecedensowym wydarzeniem była licytacja dzieł twórcy o ugruntowanej pozycji w historii i na rynku sztuki, Jerzego Nowosielskiego. Licytowane w DESIE Unicum w marcu 2013 r. prace osiągnęły zawrotne kwoty, a jednym z najdroższych okazał się obraz „Pierwszy śnieg”, za który zapłacono 230 tys. zł. Aukcja przyniosła obrót w wysokości 1,45 mln zł, a wspaniałe wyniki były rezultatem połączenia doskonałej oferty z wielkim zaangażowaniem ekspertów w merytoryczne przygotowanie aukcji.

Zobacz również:

• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach

Ostatnie lata w naszym domu aukcyjnym to także dwie Aukcje Dzieł Sztuki z powstającej od lat 90. kolekcji Fundacji Signum. Fundacja zdecydowała się na sprzedaż części zbioru, aby przeznaczyć dochód na statutowe działania organizacji. Pierwsza aukcja dzieł z tej kolekcji odbyła się w grudniu 2011 r. i zakończyła się ogromnym sukcesem: suma sprzedaży przekroczyła wówczas 2,1 mln zł, a nowych właścicieli znalazło ponad 80% prac z oferty. W maju 2012 r. została przeprowadzona druga aukcja. Poza pracami o wartości muzealnej na aukcji licytować można było także obiekty skromniejsze, w niewygórowanych cenach, jak choćby ciekawe przykłady grafiki warsztatowej, m.in. Marca Chagalla, Oskara Kokoschki czy Joana Miró, a także rysunki i akwarele. Szczególnym obiektem, który nie uszedł uwadze kolekcjonerów, był „Portret kobiety” Romana Kramsztyka, kupiony za 86,25 tys. zł. Suma sprzedaży na tej aukcji przekroczyła kwotę 1,6 mln zł.

W 2012 r. prawdziwą gratką dla miłośników sztuki awangardowej i współczesnej była Aukcja Sztuki Współczesnej, na której licytowano prace z bogatej, tworzonej przez ponad 20 lat kolekcji Cezarego Pieczyńskiego. W tej ofercie uwagę zwracały obiekty wyjątkowe i rzadkie, na które kolekcjoner polował latami, np. okazała akwarela Marii Jaremy. Zbiór ten pokazywał konsekwencję kolekcjonera, któremu udało się zgromadzić prace klasyków sztuki polskiej powstałej po 1945 r., m.in. Jerzego Nowosielskiego, Rajmunda Ziemskiego, Teresy Pągowskiej, a także prace przedwojenne, m.in. Bolesława Biegasa, Witkacego czy Henryka Epsteina.

We wrześniu 2014 r. nastąpiło wyjątkowe wydarzenie – po raz pierwszy zorganizowaliśmy aukcję zagranicznej kolekcji sztuki polskiej. Pod młotek poszła część rzymskiej kolekcji Dario i Stefanii Piga. Niezwykły zbiór to owoc miłości do sztuki i wielkiej pracy, jaką państwo Piga prowadzili przez blisko ćwierć wieku. Pracy polegającej na zrozumieniu, a potem upowszechnieniu wśród zachodnioeuropejskiej publiczności fenomenu i dorobku artystów Europy Środkowo-Wschodniej. W katalogu tej aukcji znalazły się m.in. reliefy Henryka Stażewskiego, obraz Erny Rosenstien, dwa obrazy olejne Jarosława Modzelewskiego z lat 90., różnorodny zespół prac na papierze Franciszka Starowieyskiego i Stasysa Eidrigeviciusa oraz okazały tryptyk Tomasza Tatarczyka.

Również w ub. r., w maju, w domu aukcyjnym DESA Unicum licytowany był unikatowy zbiór tradycyjnych obiektów plemiennych pochodzących z terenów Papui Nowej Gwinei. Powstał on wskutek połączenia pasji podróżniczej i kolekcjonerskiej Barbary i Janusza Czamarskich. Aukcja dotyczyła części kolekcji, która ma rangę zbioru muzealnego – pieczołowicie gromadzone przez lata obiekty to oryginalne przedmioty religijne, często przekazywane z pokolenia na pokolenie, tradycyjna sztuka i rzemiosło plemion Papui Nowej Gwinei.

Najświeższym tego typu projektem jest przeprowadzona w DESIE Unicum 19 marca 2015 r. Aukcja Sztuki Współczesnej z kolekcji Jerzego Olkiewicza i Dobrochny Strumiłło-Olkiewicz. Zbiór powstał jako owoc wieloletniej pasji i działalności w środowisku artystycznym państwa Olkiewiczów, Jerzego, krytyka sztuki, oraz Dobrochny, wieloletniej pracowniczki DESY. Oboje przyjaźnili się z artystami, często pisali wstępy do katalogów wystaw, ich wizerunki zostały uwiecznione przez Edwarda Dwurnika na obrazie „170 polityków sztuki”. Nieżyjącym już kolekcjonerom (Jerzy zm. w 1976, Dobrochna w 1993 r.) udało się zgromadzić reprezentatywny zbiór prac artystów uznawanych za klasyków nowoczesności. Na  kolekcję liczącą ponad 60 dzieł złożyły się głównie prace wykonane na podłożu papierowym: rysunki, akwarele, grafiki, autorstwa takich artystów, jak: Zbigniew Makowski, Jerzy Panek, Stanisław Wójtowicz i Tadeusz Brzozowski czy Stefan Gierowski

Wielowymiarowa historia sukcesów

Wszystkie te projekty odniosły niezwykły sukces. Przyniosły właścicielom bardzo dobry wynik finansowy, a klientom możliwość zakupienia świetnych prac o udokumentowanej historii. Dla zespołu naszego domu aukcyjnego organizacja podobnych aukcji wykracza poza ramy codziennej działalności aukcyjnej. Jest to niezwykła okazja, żeby zagłębić się w historię poszczególnych dzieł sztuki, losy zbioru oraz jego właścicieli. Każda kolejna aukcja to ważny krok w budowaniu historii polskiego rynku sztuki.