Dynamicznie zmienia się branża kosmiczna na świecie, a wraz z nią rośnie polski przemysł kosmiczny, w którego czołówce znajduje się spółka Creotech Instruments SA. To działająca w obszarze wysokich technologii firma z Piaseczna, realizująca szereg kosmicznych projektów.

Spółkę założyła grupa polskich naukowców, w której skład wchodzą Grzegorz Brona, obecnie prezes Polskiej Agencji Kosmicznej, oraz bracia Grzegorz i Paweł Kasprowiczowie, którzy przez lata pracowali w laboratorium badawczym Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych CERN.

Zobacz również:

• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach

Firma Creotech Instruments SA konsekwentnie rozwija swoje kompetencje w zakresie projektowania i montażu elektroniki wysokiej niezawodności. Firma od 2012 r. działa na rynku jako spółka akcyjna i uczestniczy w szeregu prestiżowych projektów kosmicznych, m.in. związanych z poszukiwaniem śladów życia na Marsie, badaniem rozbłysków promieniowania gamma w wysokich warstwach ziemskiej atmosfery czy ze śledzeniem, potencjalnie groźnych dla Ziemi obiektów przelatujących w jej pobliżu oraz tzw. kosmicznych śmieci krążących wokół naszej planety.

Creotech Instrument wyspecjalizował się także w produkcji oraz dostarczaniu podzespołów i specjalistycznej aparatury do instytucji badawczych, takich jak: Europejska Organizacja Badań Jądrowych CERN w Genewie, Instytut Badań Ciężkich Jonów GSI i Centrum Badawcze DESY w Niemczech.

W ubiegłym roku Creotech rozpoczął prace nad własną platformą mikrosatelitarną HyperSat. W związku z tym Narodowe Centrum Badań i Rozwoju przyznało firmie 15 mln zł dofinansowania na rozwój tego projektu. HyperSat będzie modułową, uniwersalną platformą, która, zaopatrzona w specjalistyczne instrumenty, pozwoli realizować szerokie spektrum misji kosmicznych, o różnym przeznaczeniu, od radiowych, przez telekomunikacyjne, aż po obserwacyjne – optoelektroniczne i radarowe. Potencjalnymi odbiorcami satelitów opartych na platformie HyperSat będą zarówno klienci krajowi, jak i zagraniczni. Prace nad platformą rozpisane zostały na trzy lata, co oznacza, że pierwsze satelity HyperSat mają szansę trafić na orbitę jeszcze w 2020 r.

Pionierska platforma EO Cloud, która została stworzona w 2016 r. w ramach projektu realizowanego przez konsorcjum z udziałem spółek Creotech Instruments SA i CloudFerro dla Europejskiej Agencji Kosmicznej, łączy repozytorium archiwalnych i aktualnych danych satelitarnych z chmurą obliczeniową. Z tego rozwiązania mogą korzystać firmy i instytucje na całym świecie.

W kwietniu br. rakieta Falcon 9 Elona Muska wyniosła na ziemską orbitę przyrząd naukowy ASIM, w którego budowę zaangażowana była firma Creotech. Instrument z pokładu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej badać będzie tajemnicze rozbłyski w wysokich warstwach ziemskiej atmosfery.

Sztuczny satelita, wysłany w stronę Marsa w ramach misji ExoMars2016, który w październiku 2016 r. wszedł na orbitę Czerwonej Planety, zawiera na pokładzie elementy elektroniki wykonane przez Creotech Instruments. Orbiter TGO (Trace Gas Orbiter) krąży 400 km nad powierzchnią Marsa i wykonuje zobrazowania oraz pomiary, poszukując śladów gazów, które mogą świadczyć o tym, że w przeszłości lub obecnie na Marsie zachodziły lub wciąż zachodzą procesy biologiczne. W kwietniu 2018 r. zainstalowana na orbiterze kamera CaSSIS (Colour and Stereo Surface Imaging System), której układ zasilania zaprojektowało Centrum Badań Kosmicznych w Warszawie, a zbudowała firma Creotech, wykonała i przesłała na Ziemię niesamowite zdjęcie fragmentu krateru uderzeniowego Korelova znajdującego się na północnej półkuli Marsa.

„Zdjęcie jest wyjątkowo piękne. Warto pamiętać, że jest ono efektem kolejnego etapu testów instrumentu. Nie możemy się doczekać kolejnych zobrazowań. Cieszy także to, że wykonane przez naszą firmę elementy działają bez zarzutów. Niezawodność jest najważniejszą cechą wszelkich urządzeń wysyłanych w przestrzeń kosmiczną, ponieważ nie ma możliwości ich ewentualnej naprawy lub wymiany. Dlatego zależy nam, żeby niezawodność była także najważniejszym wyróżnikiem naszej firmy na rynku” – mówi Jacek Kosiec, dyrektor Programu Kosmicznego w Creotech Instruments SA.

Istotne elementy pierwszego satelity zobrazowania radarowego konstelacji ICEYE, wyniesionego w kosmos w pierwszej połowie stycznia 2018 r., powstały w Creotech. Prace wykonano na zlecenie fińskiej spółka ICEYE, która jest światowym liderem w zakresie wykorzystania technologii radarowej SAR dla mikrosatelitów, a jej współtwórcą i prezesem jest Polak Rafał Modrzewski.

Kolejnym projektem, w którym uczestniczy Creotech, jest NEOSTEL, realizowany dla Europejskiej Agencji Kosmicznej. Jego celem jest stworzenie systemu monitorowania kosmicznych śmieci i wykrywania ciał niebieskich, które mogą znaleźć się na kursie kolizyjnym z Ziemią lub ludzkimi instrumentami działającymi na odbicie.

W grudniu 2017 r. Creotech zawarł także umowę z firmą Scanway. Strony zamierzają wspólnie przeprowadzić misję technologiczną bazującą na platformie HyperSat i testującej rozwiązania spółki Scanway, która pracuje obecnie nad aparaturą optyczną do satelitarnego obrazowania Ziemi.

Także z końcem 2017 r. firma Creotech podpisała z Europejską Agencją Kosmiczną największy kontrakt w historii polskiego sektora kosmicznego o wartości ok. 15 mln euro. Przedmiotem umowy zawartej w siedzibie Komisji Europejskiej w Brukseli jest budowa w ramach konsorcjum m.in. z Cloud Ferro zaawansowanego centrum bazodanowego, które świadczyć ma usługi dostępowe m.in. do danych pozyskiwanych przez satelity konstelacji Sentinel oraz innych danych pozyskiwanych w ramach programu Copernicus.

W kwietniu br. oddano do użytkowania nowy cleanroom przeznaczony do integrowania satelitów. W wyniku inwestycji powstał kompleks pomieszczeń umożliwiających montaż i testowanie poszczególnych elementów kosmicznej elektroniki oraz realizację pełnej seryjnej integracji satelitów klasy mikro, o masie do 150 kg.

Lista projektów firmy Creotech Instruments SA jest długa, a spółka z powodzeniem radzi sobie na wymagającym rynku innowacyjnych technologii. Brytyjski dziennik „Financial Times” opublikował prestiżową listę tysiąca najszybciej rozwijających się firm w Europie (FT1000). Wśród nich znalazła się Creotech, która wśród polskich wyróżnionych firm zajęła 8. miejsce. Jak wynika z rankingu, od 2013 r. do 2016 r. przychód firmy Creotech Instruments SA wzrósł o 574% i osiągnął wartość niemal 2 mln euro.