Zmieniająca się rola audytu wewnętrznego

W ostatnich latach znacząco wzrasta rola doradcza audytu wewnętrznego, wyrażająca się szczególnym nastawieniem na generowanie wartości dodanej dla organizacji i wsparcia kierownictwa w bieżącym zarządzaniu.

W ostatnich latach znacząco wzrasta rola doradcza audytu wewnętrznego, wyrażająca się szczególnym nastawieniem na generowanie wartości dodanej dla organizacji i wsparcia kierownictwa w bieżącym zarządzaniu.

Zmiany te zdają się wywoływać wśród kadry kierowniczej przekonanie, że komórka audytu wewnętrznego może w coraz większym zakresie uczestniczyć w działalności operacyjnej organizacji. Jaka jest zatem przyszłość audytu wewnętrznego? Czy audytor wewnętrzny jest w stanie dostarczać "niezbędne zapewnienie" (z ang. assurance) w kwestii prawidłowości funkcjonowania procesów zachodzących w organizacji, a w tym samym czasie angażować się w działalność operacyjną przy jednoczesnym zachowaniu swojej niezależności?

Zobacz również:

  • GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
  • Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
  • International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

Odpowiedź brzmi... tak. W określonych sytuacjach i w ograniczonym zakresie, zgodnie ze standardami Instytutu Audytorów Wewnętrznych (z ang. IIA), audyt rzeczywiście może angażować się w konkretne prace, mające na celu wspieranie wybranych obszarów działalności organizacji. Nie może jednak przejmować na siebie odpowiedzialności za funkcjonowanie tych obszarów, gdyż zgodnie z obowiązującymi regulacjami i praktyką to zawsze pozostaje w gestii kierownictwa spółki.

Oczekiwania udziałowców i interesariuszy

Zmieniające się otoczenie, nowe technologie, globalizacja, zaostrzenia regulacyjne (np. Ustawa Sarbanes-Oxley, Nowa Umowa Kapitałowa) wymuszają na organizacjach ciągłe zmiany.

Wszystkie wyżej wymienione czynniki wpływają bezpośrednio na kształtowanie się oczekiwań udziałowców i kierownictwa spółek oraz pozostałych interesariuszy wobec funkcji audytu wewnętrznego<sup>1</sup>. Lista obszarów, w jakich audyt wewnętrzny może wspomagać poszczególne podmioty, jest długa.

Przykładowe sposoby wykorzystania funkcji audytu przedstawia poniższa tabela.

Jak widać, zakres wykorzystania audytu wewnętrznego jest naprawdę rozległy, czy jednak nie nazbyt szeroki?

Obszary zaangażowania audytu

Zmieniająca się rola audytu wewnętrznego
Audyt wewnętrzny powinien wspierać organizację w osiąganiu jej celów poprzez systematyczne i zdyscyplinowane podejście do oceny i doskonalenia skuteczności procesów zarządzania ryzykiem, kontroli wewnętrznej i ładu korporacyjnego. W szczególności, w ramach swoich podstawowych obowiązków, odpowiada za dokonywanie oceny adekwatności, efektywności i skuteczności systemów kontroli wewnętrznej i zarządzania ryzykiem.

Wymienione we wstępie zmiany zdają się wymuszać przyspieszony rozwój audytu, i to na wielu innych płaszczyznach. Tym samym uaktywniają rozwój nowych technik zarządzania organizacją, nadając przy tym niektórym obszarom szczególne znaczenie. Należą do nich między innymi zasady ładu korporacyjnego oraz proces zarządzania ryzykiem korporacyjnym. Spróbujmy się skupić na przedstawieniu potrzeb i korzyści płynących z wdrożenia tych narzędzi oraz wskazania roli audytu wewnętrznego w tych procesach.

Ład korporacyjny (corporate governance)

Ład korporacyjny, według Zasad Nadzoru Korporacyjnego OECD, to system zarządzania i kontrolowania organizacji. Struktura ładu określa podział praw i obowiązków pomiędzy akcjonariuszami (wspólnikami), radą nadzorczą, zarządem i innymi interesariuszami. Ład korporacyjny definiuje reguły i procedury podejmowania decyzji dotyczących celów, sposobów ich realizacji oraz monitorowania osiąganych wyników. Ponadto, według Banku Światowego, ład korporacyjny jest związany z promowaniem uczciwości, odpowiedzialności i przejrzystości w spółce<sup>2</sup>.

Pojęcie ładu korporacyjnego może obejmować wszystkie powiązania korporacji - relacje między dostawcami kapitału, produktu, usług i zasobów ludzkich, klientami, a nawet szeroko rozumianym otoczeniem zewnętrznym. Może obejmować wszystkie obowiązki, których celem jest zapewnienie przejrzystości wobec udziałowców i pozostałych interesariuszy<sup>3</sup>.

Warto w tym miejscu zauważyć, że organizacja postępująca zgodnie z zasadami ładu korporacyjnego jest postrzegana jako bardziej atrakcyjna dla inwestorów. Według przeprowadzonych badań<sup>4</sup>, potencjalny udziałowiec jest w stanie zapłacić około 18-28% więcej za akcje spółki, jeśli jest przekonany o tym, że stosuje ona wyżej wymienione zasady. W rezultacie inwestor może polegać na informacjach zawartych w jej sprawozdaniach i raportach.

Audytor wewnętrzny, ze swoją uprzywilejowaną pozycją niezależnego wewnętrznego obserwatora, stanowi ważne ogniwo ładu korporacyjnego. Informuje zarząd, radę nadzorczą, kierownictwo oraz audytorów zewnętrznych o potencjalnych zagrożeniach i problemach związanych z kontrolą wewnętrzną, a jednocześnie ocenia efektywność zarządzania ryzykiem. Ponadto, komórka audytu wewnętrznego, poprzez bezpośrednią współpracę z radą nadzorczą, wspiera jej członków w wypełnianiu obowiązków informacyjnych (zgodnie z wymogami ładu korporacyjnego rada nadzorcza powinna dokonywać oceny systemów zarządzania ryzykiem i kontroli wewnętrznej oraz sporządzać raport z tej oceny).

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200