W czasie kryzysu nikt nie zrezygnuje z usług IT, jednak firmy będą musiały nauczyć się oszczędzania, nie będzie ich już stać na wdrożeniowe pomyłki. Paradoksalnie, dzięki temu mają szansę wypracować spójne i zoptymalizowane pod każdym względem wdrożenie. Mogą też przychylniej spojrzeć na rozwiązania open source oraz outsourcing.

Wygląda na to, że kryzys ekonomiczny odmieniany w mediach od jakiegoś czasu przez wszystkie przypadki nie dotknie w sposób szczególnie odczuwalny branży IT. Firmy analityczne nie widzą bowiem podstaw do znacznych zmian swoich raportów dotyczących wydatków na informatykę i trendów na rynku do 2010 r. Jednak, jak przyznają analitycy, najbardziej dotknięta kryzysem branża finansowa jest dużym odbiorcą informatyki. Cięcia w budżetach informatycznych w jej przypadku są więc pewne. Według szacunków, do tej pory na sektor finansowy przypadało ok. 1/5 globalnych wydatków na IT. Aż 25% produkowanych najnowocześniejszych serwerów trafiało do instytucji finansowych. Obecnie wydatki te znacznie się zmniejszą. Firmy analityczne twierdzą jednak zgodnie, że wielkiego załamania rynku teleinformatycznego nie będzie, ponieważ technologie informatyczne są podstawowymi narzędziami dla wszystkich dziedzin gospodarki. Żadna branża nie może się bez nich obejść. Na IT wydano w tym roku na świecie ok. 3,4 bln USD. Oznacza to wzrost o 8% w porównaniu z rokiem ubiegłym. Obecnie tempo wzrostu maleje. Początkowo przewidywano, że w przyszłym roku wydatki na IT wzrosną o 6%, do 3,6 bln USD. Najwięcej środków zastanie przeznaczonych na inwestycyjne telekomunikacyjne (1983 mld USD), 819 mld USD na usługi, 408 mld USD na sprzęt komputerowy, a tylko 196 mld USD na oprogramowanie. Analitycy firm Gartner i Forrester Research zweryfikowali prognozy. Gartner twierdzi, że w 2009 r. z powodu kryzysu wydatki na IT wzrosną tylko o 3%, Forrester zaś mówi o 4%. Najgorszy scenariusz autorstwa analityków Gartnera zakłada zmniejszenie prognozowanego globalnego wzrostu wydatków na IT do poziomu 2,3%. Najbardziej odczują kryzys firmy IT w USA i Europie Zachodniej, ale i rynki wschodzące (przykład stanowią Węgry, gdzie cięcia wydatków na IT są już drastyczne) zanotują znaczne zmniejszenie obrotów.

Zobacz również:

• Outsourcing zbudowany na partnerstwie
• Google udostępnia AI Gemma dla developerów

Mimo wszystko narzędzia informatyczne wydają się niezbędne. Biznes i instytucje państwowe z technologii korzystać muszą, będą więc szukać oszczędności. W efekcie firmy informatyczne oferujące technologie, dzięki którym oszczędności będą możliwe, mają szanse wzbogacić się na kryzysie.

Na czym można zaoszczędzić

Agencje analityczne, m.in. IDC oraz DiS, jeszcze przed pierwszym "uderzeniem" kryzysu prognozowały duży wzrost rynku systemów ERP w Polsce. Teraz już wiadomo, że wzrost ten będzie sporo niższy. Organizacje będą bowiem ograniczać budżety na rozwiązania teleinformatyczne, tak jak to miało miejsce w latach 1997 - 1999 i 2001 - 2003, w czasach kryzysów azjatyckiego i rosyjskiego oraz po 11 września. Według praktyków IT pracujących w polskich firmach wdrożeniowych, pierwsza rzecz, jaką wtedy firmy obcinają, to budżety na wdrożenia nowych technologii. Jak wynika z informacji nieoficjalnych, oszczędzanie już się rozpoczęło - polskie oddziały globalnych koncernów i dużych firm zagranicznych otrzymały instrukcje ze swoich central, aby wszystkie wdrożenia i zakupy sprzętu, które nie są niezbędnie, po prostu zamrozić. Przedsiębiorstwa mają także oszczędzać na inwestowaniu w środki trwałe, licencje. Przełożone będą również decyzje dotyczące wdrażanych systemów informatycznych - np. niektóre organizacje kwestie związane z wyborem systemu przekładają na następny rok. Tymczasem przed polskimi firmami stoi inny problem. Dotąd, wybierając dostawców, zazwyczaj kierowały się one ceną. Obecnie nie wystarczy zmniejszyć budżet na wdrożenie - trzeba pomyśleć, jak uniknąć trzech podstawowych problemów wdrożeniowych: wydłużającego się czasu prac, nieodpowiedniego doboru aplikacji do potrzeb firmy oraz niedostosowania organizacyjnego przedsiębiorstwa do wdrażanego rozwiązania.

Oszczędność na wdrożeniu ERP można uzyskać poprzez dobry wybór systemu, wejście na szybką ścieżkę wdrożeniową, obniżenie kosztu analizy przedwdrożeniowej i zatrudnienie dobrego menedżera projektu, który będzie stał na wysokim szczeblu w organizacji. Będzie bowiem miał za zadanie nie tylko szybko przeprowadzić wdrożenie, ale i zapanować nad wojną psychologiczną pomiędzy pracownikami, którzy nie chcą zmian, a menedżmentem, który zmiany te wprowadza. Oszczędność na samym procesie wdrożenia zaś, według firm wdrożeniowych, oznacza, że może się znów upowszechnić, tak jak to miało miejsce podczas ostatniego kryzysu na początku dekady, szybka ścieżka wdrożeniowa typu "rapid implementation". Chodzi o szybkie wdrożenie systemu w konfiguracji standardowej, praktycznie bez modyfikacji. W ten sposób można zaoszczędzić na wdrożeniu nawet do 50%, gdyż takie są orientacyjne koszty analizy systemu, analizy biznesowej i mapowania procesów. W przypadku standardowego systemu wydatki są ograniczone. "W Europie Zachodniej wdrożenie systemu w konfiguracji standardowej nie jest niczym nadzwyczajnym. Liczba modyfikacji jest wtedy niewielka. Tymczasem u nas większość budżetu pożerają właśnie modyfikacje" - mówi Piotr Szczerbiak z Columbus IT. Jest również inne rozwiązanie, które gwarantuje realizację projektu w ustalonym budżecie. "Pracujemy od początku działalności z firmami średniej wielkości, opierając się na zasadzie ‘fix-price’, czyli za ustalony zakres wdrożenia płaci się ustaloną z góry cenę. Nasz klient od początku jest poinformowany, jakie koszty i w jakich terminach po rozbiciu na fazy projektu będzie musiał ponieść. Jest tylko jeden warunek: zakres wdrożenia nie może się zmienić. To rozwiązanie sprawdza się i jest ciekawą alternatywą dla firm zainteresowanych wdrożeniem systemu IT" - mówi Radomir Rodziewicz, prezes Zarządu firmy 7milowy. Trafnie wybrany system i dobrze przeprowadzona analiza przewdrożeniowa także przyczynią się do optymalizacji kosztu wdrożenia. "Analizę przedwdrożeniową, czyli diagnostykę zakresu, obejmującą procesy biznesowe, wymagania funkcjonalne, infrastruktury, konwersji danych, interfejsów, firma może wykonać we własnym zakresie. Metody wykonania takiej diagnostyki można nauczyć się poprzez proste 2 - 3-dniowe szkolenia dla zespołu. A uda się zaoszczędzić nawet 10% kosztów projektu" - dodaje Piotr Szczerbiak.

Wygrywa cloud computing

Z analiz przeprowadzonych przez IBM Institute for Business Value wynika, że nowoczesne technologie IT odegrają istotną rolę w walce z kryzysem gospodarczym i jego skutkami. Istotne są zwłaszcza rozwiązania optymalizujące koszty, takie jak wirtualizacja, SOA, open source i Web 2.0. Coraz większym powodzeniem cieszy się outsourcing. Stał się on sposobem na zredukowanie kosztów operacyjnych w ciężkich czasach. Z badania przeprowadzonego przez firmę Equaterra wynika, że wzrost popytu widzi 64% obecnych w Europie firm outsourcingowych i 25% dostawców działających na rynku amerykańskim. Według firmy badawczej IDC, kryzys ekonomiczny spowoduje wzrost popytu także na technologię cloud computing. IDC oczekuje, że wydatki na cloud services osiągną kwotę 42 mld USD w roku 2012. Jest to trzykrotny wzrost, który częściowo napędzany będzie obecnym kryzysem ekonomicznym. Model "cloud" oferuje bowiem znacznie tańszy od dotychczas stosowanego sposób poszerzenia funkcjonalności i użytkowania IT, co w sytuacji kryzysowej nabiera znaczenia, zwłaszcza dla małego i średniego biznesu.

IDC rozróżnia przy tym cloud services i cloud computing. Cloud services firma badawcza definiuje jako usługi dla biznesu i rynku konsumenckiego, które są udostępnianie przez internet. Cloud computing to z kolei model projektowania, wdrażania i dostarczania funkcjonalności IT, pozwalający na oferowanie produktów i usług w czasie rzeczywistym przez internet. Analitycy przewidują silny wzrost popytu w obu obszarach.

Zdaniem wydawcy literatury informatycznej Tima O’Reilly'ego, kryzys finansowy przyczyni się do "oczyszczenia rynku" w branży usług informatycznych opartych na Web 2.0. Według niego nie mają już na rynku szans nawet innowacyjne, ale pozbawione finansowania start-upy. Ratunkiem dla firm z branży Web 2.0 jest konsolidacja, a kryzys zapewne ją przyspieszy.