Od podziwu do dystansu i z powrotem – zmienia się to, jak postrzega się swojego mistrza, ale piętno kontaktu z niecodzienną osobowością jest niezmywalne.

Wyszedł stary mistrz-czarodziej, Dom opuścił. Dał mi pole! Będę duchy za nos wodził, Dziś poczują moją wolę.(...)

Zobacz również:

• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
• Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
• International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

W. Goethe, "Uczeń czarnoksiężnika", tłum. Hanna Januszewska

"Lekcje, jakie odebrałem od Billa Gatesa" – po przeczytaniu tytułu wystąpienia, które objął patronatem nasz magazyn, pierwsze skojarzenie dotyczyło poradników typu "zobacz, jak robią to sławni i obrzydliwie bogaci, naśladuj ich i osiągnij sukces" albo pamiętników byłych niesławnych żon/mężów sławnych ludzi. Steven Snyder to stary współpracownik twórcy i mózgu Microsoftu. Kiedy przychodził do firmy, w 1983 r., pracowało tam zaledwie 250 osób, gdy ją w 1988 r. opuszczał – zatrudniała już tysiące osób i zdominowała rynek systemów operacyjnych. Współtworzył tę ekspansję i był ważnym trybem machiny.

W Polsce Snyder był gościem Warsaw MBA Association, organizacji skupiającej absolwentów Warsaw Executive Master of Business Administration (WEMBA), prowadzonej przez Szkołę Główną Handlową oraz Uniwersytet Minnesoty i Carlson School of Management. Przyjechał na wykłady o etyce biznesu i temu też poświęcił spotkanie z alumnami WEMBA. Współpracownik Billa Gatesa mówi o etyce? Brzmi intrygująco.

Snyder nie ukrywa, że rozstanie z Microsoftem wynikło z konfliktu na tle etycznym. Na początku, jak zauważył, Microsoft to była "red eyes company". Czerwone – z niewyspania – oczy mieli Gates, Ballmer, Snyder i inni, notorycznie kursujący między jednym a drugim wybrzeżem USA na spotkania biznesowe, które odbywały się rano, po nocnym locie. Gates z tych lat, jak wspomina zapytany o to Snyder, nie szanował pracowników i klientów. Ludzie byli tylko środkiem do celu. Kultura korporacyjna Microsoftu to było szaleństwo: praca, praca, praca. W miarę jak firma rosła, nie można było tego utrzymać. Do zmiany potrzebne było przejście przez lata 90., nieuczciwą konkurencję z Netscapem, postępowanie antytrustowe. Jeszcze wtedy nie dostrzegali nic złego w swoim zachowaniu – wspomina Snyder.

Snyder ma także inne wspomnienia o Gatesie. Anegdota z ery "red eyes": po odwiedzinach w IBM, Ballmer jak zwykle rozglądał się po parkingu przed siedzibą IBM, czyj samochód jeszcze stoi (uważał, że warto ściągnąć do firmy osobę, która pracuje tak długo). Na placu stał tylko jeden, stary czerwony buick. "Popatrzcie, tydzień temu i dwa tygodnie temu, kiedy byliśmy w IBM, samochód tego faceta też był ostatni" – powiedział. "Tak, wygląda znajomo" – odpowiedział Gates. Przez chwilę przyglądali mu się jeszcze, po czym nagle wybuchnęli śmiechem. Ten samochód Gates wziął miesiąc wcześniej z lotniskowej wypożyczalni, podczas innej wizyty w IBM, po której byli tak zmęczeni, że zapomnieli o nim całkowicie... Gates we wspomnieniach Snydera to osobnik nieustannie czytający książki. Po wchłanianiu lektur przychodził czas na trawienie: "think weeks", tygodnie odosobnienia, podczas których przeżuwał informacje i obmyślał nowe pomysły, a do pracy wracał zawsze z rewolucyjną koncepcją. Rekomendacje Snyder co do listy lektur nie są zaskakujące, raczej – jak mówił – wskazuje niezbędny kanon. Przywoływał więc Friedmana, Tofflera, Kurzweila...

Jak się okazało, Snyder przekornie nazwał wystąpienie "nauką z kontaktu z Billem Gatesem". "Zrozumienie wizji przyszłości", "budowa produktów, które klienci chcą kupić, a niekoniecznie tych, które chcesz im sprzedać", "stawiaj czoła swoim strachom", "życie to nie tylko zarabianie pieniędzy", "wykorzystuj centymetr sześcienny szansy"... Chwila zastanowienia nad punktami nauki z "bycia z Billem" ujawnia ambiwalentny stosunek "ucznia" do "czarnoksiężnika". Bill Gates mylił się przecież co do przyszłości branży w sposób spektakularny, w błysku fleszy. Sprzedaż produktów Microsoftu nie zawsze wynikała z naturalnych potrzeb klientów, a raczej z potrzeb wykreowanych dzięki dominacji "giganta z Redmond". Trudno znaleźć przykład publicznego braku odwagi – Gates i jego najbliżsi współpracownicy wykazują się raczej odwagą graniczącą z arogancją. Jednak za kulisami – jak ujawnia Snyder – bywało inaczej. O tym, że jego życie nie jest tylko graniem o jak największą stawkę, Bill Gates zaczął przekonywać poprzez filantropię dopiero od niedawna. Natomiast każdy, kto choć trochę zna historię Microsoftu, przyzna, że firma potrafiła wykorzystywać nawet i centymetr sześcienny szansy. Snyder wskazywał też na przykłady świadczące, że tak właśnie działał Gates i Microsoft. Przez błędy dochodził do konkluzji i zmiany działania. Wygląda na to, że przy starym mistrzu-czarnoksiężniku, obserwując jego błędy, zmagania z samym sobą, najwięcej można nauczyć się o sobie samym. Tak jak to miało miejsce w przypadku Snydera.