Nastroje wśród CFO

Według wiosennego badania dyrektorów finansowych Deloitte, najwyższy poziom niepewności zgłaszają CFO z Wielkiej Brytanii i w Niemczech. W Polsce wysoki poziom niepewności sygnalizuje 71% ankietowanych CFO (wobec 64% jesienią ub. roku).

Dyrektor finansowy jest kluczową postacią w każdej firmie. Posiada on najlepszą wiedzę o jej sytuacji ekonomicznej, szansach i zagrożeniach wewnętrznych i zewnętrznych. Dlatego opinie CFO stanowią cenny materiał mogący służyć do analizy i prognozowania sytuacji w gospodarce. Jak wynika z opublikowanej w maju edycji raportu „CFO Survey” opracowanego przez firmę doradczą Deloitte, nastroje dyrektorów finansowych w Europie nie są dobre.

Najwyższy poziom niepewności zgłaszają CFO z Wielkiej Brytanii i w Niemczech. Około 85 proc. dyrektorów finansowych w obu krajach widzi w czarnych kolorach przyszłość swych firm i gospodarek. Niewiele lepiej prezentuje się wynik dla Grecji, gdzie poczucie wysokiej niepewności ekonomicznej sygnalizuje 82 proc. ankietowanych CFO. Średni odsetek dyrektorów finansowych odczuwających wysoką niepewność dla wszystkich badanych krajów wyniósł 61 proc., natomiast standardowy poziom niepewności wyniósł 33 proc. a niski 6 proc. Najmniejszą niepewność zaobserwowano w sektorze publicznym a największą w sektorze dóbr konsumpcyjnych i usług biznesowych.

Zobacz również:

  • GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach

"Polska należy do grupy krajów, które charakteryzują się wysokim poziomem niepewności. Wśród krajów, gdzie ten wynik jest jeszcze wyższy są Wielka Brytania, Niemcy, Grecja, Turcja i Irlandia. Z kolei na drugim biegunie znalazły się państwa skandynawskie, w tym szczególnie Norwegia, gdzie na wysoki poziom niepewności wskazywało jedynie 19 proc. dyrektorów finansowych" – mówi Robert Nowak, partner w dziale Doradztwa Podatkowego, Deloitte.

Dyrektorzy finansowi sygnalizują wysoki stopień niepewności ekonomicznej. Wysoki poziom niepewności sygnalizuje 71 proc. ankietowanych polskich CFO, natomiast 11 proc. standardowy a 18 proc. nie dostrzega niepewności. Dla porównania o wysokiej niepewności pół roku wcześniej mówiło 64 proc. polskich CFO.

Awersja wobec ryzyka

Wzrost niepewności przekłada się na awersję do podejmowania dodatkowego ryzyka.

W Polsce 71% CFO uważa, że obecnie nie ma dobrego czasu na podejmowanie dodatkowego ryzyka a średnia dla wszystkich badanych krajów wynosi 67 proc. Najważniejszym czynnikiem ryzyka w ciągu najbliższych 12 miesięcy jest według 53 proc. polskich CFO zmienne prawo gospodarcze i podatkowe. Pół roku wcześniej taką opinię wyrażało 30 proc. CFO. Jako drugi istotny czynnik ryzyka wskazuje się wzrost kosztów operacyjnych, co sygnalizowało 48% CFO. Oznacza to wzrost niezadowolonych w ciągu pół roku o 17 punktów procentowych. Z kolei 39 proc. dyrektorów finansowych wskazuje jako istotny czynnik ryzyka wzrost regulacji. W znacznej mierze na przeregulowanie gospodarki mają wpływ rozporządzenia i dyrektywy Unii Europejskiej.

Spadek bezrobocia, emigracja zarobkowa, nieodpowiednie kształcenie zawodowe spowodowały, że przedsiębiorstwa odczuwają brak wykwalifikowanych pracowników – na takie ryzyko wskazuje co trzeci z ankietowanych CFO.

Polscy dyrektorzy finansowi w niewielkiej mierze obawiają się ryzyka spadku popytu, recesji, płynności, braku kapitału, czy zmian kursów walut. W tym ostatnim przypadku sięgają po narzędzia oferowane przez banki w celu zabezpieczenia przed niekorzystnymi zmianami kursów złotego wobec głównych walut transakcyjnych, jak dolar czy euro.

Ogółem, dyrektorzy finansowi wskazują jako największe ryzyko niepewność geopolityczną i ekonomiczną.

Spadek optymizmu

Od drugiej połowy 2015 roku spada optymizm netto polskich dyrektorów finansowych. Oznacza on różnicę pomiędzy odsetkiem CFO oceniających perspektywy finansowe swych przedsiębiorstw optymistycznie i tych, którzy sygnalizują ich pogorszenie. Według ostatniego badania w I kwartale br. wskaźnik optymizmu netto wyniósł 17 proc. wobec 21 proc. w analogicznym okresie ubiegłego roku. Średni poziom optymizmu netto dla badanych krajów ważony wielkością PKB wynosi 25 proc.

Dyrektorzy finansowi obawiają się, że Brexit spowoduje wprowadzenie barier handlowych, co przełoży się na zmniejszenie konkurencyjności towarów z naszego kraju. Blisko 30 proc. polskich CEO spodziewa się opuszczenia Unii Europejskiej przez kolejne kraje a za najbardziej prawdopodobne uznaje się podjęcie takiej decyzji przez Włochy.

Spodziewana jest inflacja w Polsce na poziomie 2 proc.

Sytuacja w firmach

W tegorocznym badaniu 76 proc. polskich dyrektorów finansowych zakłada wzrost przychodów w swych firmach w ciągu najbliższych 12 miesięcy, o 7 punktów procentowych mniej niż w analogicznym okresie ubiegłego roku. Średnia dla badanych krajów wynosi 69 proc. Wzrósł o 3 punkty procentowe odsetek firm planujących wzrost inwestycji do poziomu 53 proc. połowa ankietowanych dyrektorów spodziewa się poprawy wskaźników rentowności operacyjnej i wzrostu zatrudniania w ciągu najbliższych 12 miesięcy.

Dyrektorzy finansowi stawiają sobie jako priorytet wzrost przychodów na obecnych i nowych rynkach. Na trzecim miejscu plasują redukcję kosztów bezpośrednich.

Zdaniem 48% CFO bezrobocie w Polsce będzie dalej się obniżać, co jest zgodne z prognozą rządu. Przedsiębiorstwa stoją przed wyzwaniem sprostania wyższym wymaganiom pracowników. Będzie rosła presja na wynagrodzenia, co spowoduje wzrost kosztów.

Dwie trzecie dyrektorów finansowych preferuje kredyt bankowy, jako najbardziej atrakcyjną formę finansowania. Podobny wynik uzyskano pół roku wcześniej. Aż 9 na 10 polskich CFO uważa, że jest on normalnie lub łatwo dostępny. Zarazem polscy CFO coraz częściej dostrzegają atrakcyjność finansowania poprzez publiczną emisję akcji. Taki pogląd reprezentuje w I półroczu br. 43 proc. CFO wobec 27 proc. pół roku wcześniej. Taka zmiana sposobu myślenia jest efektem poprawy koniunktury na warszawskiej giełdzie.

Mniejsze zainteresowanie kredytem jest w innych krajach – tam średnio połowa ankietowanych dyrektorów uważa kredyt na najbardziej atrakcyjną formę pozyskania pieniądza. W krajach rozwiniętych znacznie większą rolę, w porównaniu z Polską, w finansowaniu przedsiębiorstw odgrywają obligacje.

Europa dwóch prędkości

Zdaniem blisko połowy dyrektorów finansowych z badanych krajów Unia Europejska osiągnie największy sukces poprzez stworzenie Europy dwóch prędkości. Taki pogląd prezentuje 47 proc. CFO, przy czym największy odsetek zwolenników takiego modelu prezentują przedstawiciele z Europy Zachodniej. Jest zrozumiałym, że takie rozwiązanie nie będzie satysfakcjonowało krajów ze Wschodniej Europy a także Grecji, Portugalii czy Hiszpanii, które borykają się z kryzysem. W Polsce tylko 15 proc. CFO podziela wizję Europy dwóch prędkości a 58 proc. opowiada się za pogłębieniem integracji Wspólnoty, która powinna odznaczać się bliską współpracą gospodarczą i polityczną. Pozostali uczestnicy ankiety są zwolennikami utrzymania obecnego stanu integracji.

Nastroje wśród CFO

Źródło: Opracowanie własne na podstawie „CFO Survey”, Deloitte

W rankingu Deloitte 69 proc. polskich CFO przewidywało, że dynamika wzrostu gospodarczego w naszym kraju w bieżącym roku będzie wynosiła 1,6-3,5 proc., przy czym 72 proc. ankietowanych uważa, że nie przekroczy 2,5 proc. W poprzednich latach takie prognozy sprawdzały się. Czy w tym roku przewidywania polskich CFO będą celne? Spodziewam się wyniku pomiędzy 3,0-3,5 proc. Warto dodać, że według wstępnego szacunku Głównego Urzędu Statystycznego PKB wyrównany sezonowo w pierwszym kwartale 2017 roku był wyższy o 4,1 proc. w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłego roku. Na weryfikację prognoz dyrektorów trzeba będzie poczekać cały rok. W tym czasie mogą zaistnieć w gospodarce istotne zmiany a ich kierunek jest trudny do przewidzenia, gdyż prognozy rządu a także różnych instytucji są rozbieżne.

CFO Survey

Badania zostały przeprowadzone w okresie luty – marzec br. i uczestniczyło w nich 1600 dyrektorów finansowych na świecie z 19 krajów Europy, z czego około 100 z Polski.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200