Jak w twojej firmie zarządza się wiedzą?
- Jan Fazlagić,
- 26.06.2009
Zdarza się, że niektóre firmy są tak zarządzane, że ich zasoby wiedzy ulegają erozji. Dlatego każdy menedżer powinien sobie zadać jedno ważne pytanie: JAK w mojej firmie zarządza się zasobami wiedzy?
Firmy, które intensywnie wykorzystują, wiedzę wyróżnia to, że zazwyczaj (w nawiasach podano przykłady polskich firm):
- dostarczają usługi lub wytwarzają produkty o wysokiej wartości dodanej (Asseco, Etendard);
- wdrażają regularnie innowacje (Era);
- są obecne na rynkach zagranicznych (mBank, Fakro, Solaris);
- dużo wydają na badania i rozwój oraz szkolenia (laureaci konkursów Inwestor w Kapitał Ludzki);
- inwestują w technologie informatyczne;
- zatrudniają wysoki odsetek pracowników z wyższym wykształceniem, w tym osób z tytułem doktora;
Zobacz również:
- GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
- Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
- International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO
- są aktywnie zaangażowanie w sieci powiązań (lokalizacja w klasterze przemysłowym).
Już w roku 1964 Peter Drucker stwierdził, że "zdolność do wykorzystania wiedzy czyni organizację wyjątkową i daje jej przewagę konkurencyjną".
Zarządzanie wiedzą polega na poświęcaniu szczególnej uwagi procesom tworzenia, upowszechniania i wykorzystania wiedzy przez pracowników. Jeśli potraktujemy wiedzę jako obiekt, to procesy zarządzania nią oparte są na różnego rodzaju relacjach, procesach, takich jak:
1. odkrycie/tworzenie (wzorce, analiza danych);
2. uchwycenie/zebranie (kompilacja, przechowywanie);
3. organizacja (klasyfikowanie, kategoryzowanie, odzyskiwanie, przechowywanie);
4. dzielenie się (przekazywanie kontekstowej i istotnej wiedzy pomiędzy grupami i zespołami);
5. dostęp do wiedzy;
6. ochrona wiedzy przed osobami niepowołanymi.
Elizabeth Orna kojarzy zarządzanie wiedzą z następującymi zagadnieniami:
- określenie zakresu wiedzy pracowników po to, aby pracowali skutecznie dla dobra organizacji;
- wyznaczenie zasobów wiedzy, które należy zgromadzić, i sposobu ich ochrony;
- wspieranie pracowników, którzy kodyfikują swoją wiedzę na potrzeby organizacji;
- określenie granic powszechnego dostępu do wiedzy dla wszystkich osob zatrudnionych w organizacji;
- wycena (wartościowanie) wiedzy;
- minimalizacja kosztów kodyfikacji wiedzy i maksymalizacja korzyści z niej wynikających.
W zarządzaniu wiedzą istotny jest czas, czyli moment wykorzystania danej wiedzy. Dlatego w firmie liczy się zdolność do dostarczania odpowiedniej wiedzy w odpowiednim czasie do właściwej osoby - najlepiej ZANIM ta osoba będzie jej potrzebowała. IBM definiuje zarządzanie wiedzą jako "sposoby i środki, za pomocą których firma używa zasobów wiedzy dla generowania wartości ekonomicznej". Z kolei Gartner Group definiuje zarządzanie wiedzą jako "dyscyplinę, która promuje zintegrowane podejście do identyfikacji, zarządzania oraz dzielenia się informacją". W definicji Gartnera istotne są trzy elementy:
1. dyscyplina (proces);
2. występowanie wiedzy w formie ukrytej;
3. występowanie wiedzy w formie ujawnionej.
W uproszczeniu można powiedzieć, że zarządzanie wiedzą obejmuje trzy podstawowe procesy:
- tworzenie wiedzy, czyli innowacyjność.
- przekazywanie wiedzy - polega komunikacji osobistej lub pośredniej (za pomocą dokumentów, mediów elektronicznych);
- wykorzystywanie wiedzy - w oświacie wykorzystanie wiedzy dotyczy nie tylko uczniów, ale wszystkich pracowników: nauczycieli, dyrektorów szkół, pracowników kuratoriów itd.