W listopadowym "CEO Magazynie Top Menedżerów" ukazał się pierwszy ranking TOP TSR dla spółek notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie w latach 2002 - 2006. W tym numerze przedstawiamy drugą edycję - TOP TSR 2003 - 2007. Ponownie pod uwagę wzięto spółki, które obecne były na warszawskim parkiecie przez ostatnie pięć lat.

Całkowita stopa zwrotu dla akcjonariuszy (Total Shareholder Return, TSR) jest jednym ze wskaźników, które łączą w sobie dwie perspektywy działalności przedsiębiorstwa: wewnętrzną oraz zewnętrzną. Wewnętrzną, ponieważ uwzględnia decyzję spółki o wypłaconej gotówce. Zewnętrzną, gdyż oparta jest na kursie akcji ustalanym na wolnym rynku. TSR jest jednocześnie jednym z najpopularniejszych wskaźników oceny atrakcyjności spółki z punktu widzenia akcjonariuszy. Pokazuje bowiem stopę zwrotu osiąganą przez inwestorów w pewnym okresie z posiadanych akcji przedsiębiorstwa. TSR podawane jest jako procentowa zmiana wartości akcji w wyznaczonym okresie skorygowana o wypłaconą dywidendę lub jej ekwiwalent.

Zobacz również:

• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
• Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
• International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

TSR_t = (P_{t end} - P_{t beg} + C_t)/P_{t beg}

gdzie

P_{t end} - cena rynkowa akcji na końcu roku t

P_{t beg} - cena rynkowa akcji na początkuroku t

C_t - gotówka w przeliczeniu na akcję wypłacona w roku t3.

TSR to przydatny wskaźnik - prosty do wyliczenia, pokazujący w sposób czytelny, czy dana spółka wykreowała wartość dla akcjonariuszy, czy nie.

Metoda badania

W badaniu zostały uwzględnione spółki, które były obecne na warszawskim parkiecie przez pełny rok/pięć lat. Kryterium wyboru stanowiła obecność akcji spółki na rynku w ostatni dzień roku poprzedzającego początek badanego okresu. W badaniu przyjmuje się, że kurs zamykający dany rok kalendarzowy jest bardzo dobrym wskaźnikiem opinii rynku o danej spółce, jej działaniach i zamierzeniach ze względu na psychologiczny efekt końca roku. Dla TSR 2007 daty graniczne to 29.12.2006 - 28.12.2007, dla TSR 2003 - 2007 - 31.12.2002 - 28.12.2007.

W formule na TSR znajduje się element nazwany "gotówka w przeliczeniu na akcję wypłacona w roku t". Przyjęto, że do kategorii "gotówka" zalicza się dywidendy oraz splity akcji. Przy wyliczaniu TSR dla spółek, które miały w badanym czasie podziały akcji, wykorzystano podejście D. Stronki i kursy akcji na koniec okresu mnożono przez współczynnik konwersji. Wykup akcji, który też jest formą wypłaty gotówki dla akcjonariuszy, nie został uwzględniony. Wynika to z założenia, że ranking skierowany jest do inwestorów, których interesuje budowa wartości przez spółkę na przestrzeni wielu lat, a nie poszukiwanie zysków w trakcie trwania założonej inwestycji.

Liderzy TSR 2007

Zanim przejdziemy do liderów TSR, warto spojrzeć, jak zachowały się poszczególne indeksy w roku 2007.

Największy wzrost zanotowały indeksy sWIG 80, budownictwa oraz banków - one realnie wzrosły szybciej niż WIG. Można by zatem podejrzewać, że liderzy TSR 2007 będą działać w tych branżach. Spójrzmy zatem na dane dotyczące roku 2007 oparte na TSR wygenerowanych przez wszystkie badane spółki.

Rok 2007 nie był zbyt udany dla większości spółek. W opinii wielu analityków mieliśmy wtedy do czynienia z kryzysem na naszej giełdzie. Porównanie z rokiem 2006 potwierdza tę tezę - ujemna wartość mediany oraz granica pierwszego kwartylu nie pozostawiają złudzeń. Większość przedsiębiorstw budowało w roku 2007 swoją wartość poniżej przeciętnej wyznaczonej przez wzrost WIG bądź ją niszczyło - aż 133 spółki zanotowały ujemny TSR (w zeszłym tylko 40). Zaledwie 105 spółek było w stanie zbudować realną wartość dla swoich akcjonariuszy. Trzeba jednocześnie zauważyć, ze pomimo spadków wskaźnika TSR dla całej giełdy, liderzy TSR radzili sobie co najmniej przyzwoicie - przeciętny TSR wyniósł 87%. Daleko im wprawdzie do zeszłorocznych szczytów (dla przypomnienia: przeciętny TSR liderów 2006 wynosił 287%), ale w obliczu głoszonej wszech i wobec bessy wynik ten można uznać za dalece satysfakcjonujący. Bezapelacyjnym liderem 2007 została firma Żurawie SA. W zeszłym roku wygenerowała ona stopę zwrotu na poziomie 779%.

Ciekawe wnioski można wysnuć na bazie analizy liderów TSR w poszczególnych segmentach gospodarki.

Analizując zestawienie liderów TSR 2007 oraz indeksy giełdowe, można zauważyć, że potwierdza się wniosek, który został postawiony w poprzednim rankingu. Najwyższe stopy zwrotu (a zarazem największą wartość) generują spółki małe i średnie (wysokie TSR wygenerowane przez spółki należące do indeksów mWIG40 i sWIG80). Kapitalizacja tegorocznej dziesiątki liderów TSR 2007 jest znacznie poniżej średniej kapitalizacji na GPW.

Okazuje się jednocześnie, że wbrew wcześniejszym podejrzeniom branża nie wpływała na efektywność inwestycji - wśród liderów znajdują się bowiem spółki z takich branż, jak budowlana (Żurawie), odzieżowe (LPP) i jubilerskie (KRUK). Wyniki liderów TSR w poszczególnych segmentach potwierdzają, że najlepsze spółki budowlane i deweloperskie wykreowały ponadprzeciętną wartość dla swoich akcjonariuszy. Wykorzystały one boom na rynku mieszkaniowym, który wpłynął na ich wysoką wycenę. Można podejrzewać, że najbliższe lata zweryfikują podstawy tego nagłego rozwoju.

Podobnie jak w roku 2006, liderzy bankowi, ale także liderzy spółek spożywczych i informatycznych nie byli w stanie zagwarantować rynkowych stóp zwrotu dla swoich inwestorów.

Liderzy 2003 - 2007

Liderzy TSR w latach 2003 - 2007 byli w stanie wygenerować trzykrotnie wyższą wartość dla swoich akcjonariuszy niż przeciętnie na warszawskim parkiecie. W pierwszej dziesiątce stopy zwrotu przekraczają jednak nawet 4000%. Bezapelacyjnym zwycięzcą tegorocznej edycji została spółka BEST.