Koncern BASF od czterech lat wdraża system zarządzania wartością spółki - Value Based Management.

W ciągu ostatnich dziesięciu lat koncern dokonał zakupów aktywów za kwotę 41 mld euro, w tym zakupów spółek o łącznej wartości 13 mld euro1 oraz przeprowadził dezinwestycję na kwotę 11 mld euro.

Zobacz również:

• GenAI jednym z priorytetów inwestycyjnych w firmach
• Szef Intela określa zagrożenie ze strony Arm jako "nieistotne"
• International Data Group powołuje Genevieve Juillard na stanowisko CEO

Najważniejsze zakupy w ciągu ostatnich pięciu lat dotyczyły producentów środków ochrony roślin, substancji absorbujących (do filtrów i katalizatorów), ropy i gazu, chemii dla przemysłu, budownictwa i elektroniki, katalizatorów i barwników (Engelhard w USA), żywic wodnych generujących ok.13 mld euro przychodów ze sprzedaży.

Akwizycje 2006 r. zwiększyły przychody koncernu o 4,3 mld euro. Najważniejsze z nich obejmowały zakup:

• globalnego lidera produkcji katalizatorów - spółki Engelhard - za 3,8 mld euro;
• producenta chemii dla budownictwa - spółki Degussa - za 2,2 mld euro
• globalnego lidera żywic wodnych - spółki Johnson Polymer - za 0,4 mld euro.

Przeprowadzone akwizycje zapewniły koncernowi BASF objęcie pozycji lidera na rynku katalizatorów i jednego z liderów żywic wodnych. Rynki zakupionych producentów charakteryzują się wysoką stopą wzrostu, stabilną marżą oraz dużą podatnością na innowacje, a ponadto pozwalają na osiągnięcie znaczącego efektu synergii (do 10% rocznej sprzedaży).

Najważniejsze dezinwestycje obejmowały farmaceutyki, nawozy sztuczne, rafinerie, farby dekoracyjne, włókna, systemy malowania, polioolefiny (Basell), polistyreny generujące ok. 11 mld euro przychodów ze sprzedaży.

Planowane nakłady inwestycyjne w okresie 2007 - 2011 wynoszą 11 mld euro. Mają zapewnić lepsze zrównoważenie portfolio produktów oraz dalsze umocnienie pozycji rynkowej, zwłaszcza na strategicznym rynku azjatyckim. Wartościowo jednak ok. 60% planowanych nakładów inwestycyjnych pozostanie w Europie.

Koncern przestrzega zasady (dyscypliny), aby nakłady inwestycyjne nie przekraczały amortyzacji, i jednocześnie odnalazł równowagę pomiędzy efektywnym finansowaniem wzrostu a dostarczaniem korzyści interesariuszom.

BASF w latach 1990 - 2006 zainwestował w krajach azjatyckich 6,3 mld euro, w tym 2,9 mld euro w fabrykę chemiczną Nanjing (uruchomioną w Chinach w 2005 r. w ramach j.v. z Sinopec), jedną z największych i najnowocześniejszych na świecie. Obecnie zakłady w Nanjing produkują 600 tys. ton produktów chemicznych rocznie, ale docelowe zdolności produkcyjne mają być zwiększone do 1,7 mln ton rocznie.

Zakłady funkcjonują w pełnym łańcuchu wartości - od poszukiwań i wydobycia węglowodorów (surowców) do końcowych produktów dla klientów. Planowane do 2011 r. inwestycje na rynku azjatyckim wynoszą 1,5 mld euro, co prawdopodobnie sprawi, że zakłady chemiczne koncernu w Chinach będą eksporterem produktów na inne rynki.

Polityka dywidend i wykup akcji

BASF, realizując strategię maksymalizacji wartości dla akcjonariuszy, posiada politykę wypłaty wysokich i rosnących dywidend. Polityka taka spełnia oczekiwania akcjonariuszy (100% free float, 460 tys. akcjonariuszy - rozproszony akcjonariat międzynarodowy, 72% inwestorzy instytucjonalni - banki oraz fundusze inwestycyjne i emerytalne, 28% prywatni inwestorzy, największy akcjonariusz AXA SA Paris - 6,42 %), a zwłaszcza inwestorów typu private equity, którzy spółki traktują jako maszyny do robienia pieniędzy i wymagają dużych zwrotów z inwestycji w akcje (rysunek 1 i rysunek 2).

Koncern realizuje założoną politykę dzięki wysokiej dyscyplinie zarządzania przepływami pieniężnymi (kryteria inwestowania i dezinwestycji, optymalizacja kapitału obrotowego) oraz koncentracji i wysokiej zdolności do generowania gotówki we wszystkich sferach, rodzajach i segmentach działalności.

Od 2003 r. suma wypłat dla akcjonariuszy w postaci dywidendy i wykupu akcji zwiększyła się z 45% do poziomu 70% rosnących wolnych przepływów pieniężnych (po sfinansowaniu nakładów inwestycyjnych).

W odniesieniu do FCFE (Free Cash Flow to Equity) suma wypłat w 2005 i 2006 r. była bardzo wysoka i wynosiła szacunkowo 300% (rysunek 3). Wykup akcji realizowany jest w celu poprawy wskaźnika zysku na akcję (EPS), wskaźników rentowności i zwrotu oraz w celu optymalizacji struktury bilansowej i WACC.

Poza deklarowanymi przyczynami wykupu akcji (poprawa struktury bilansowej i wskaźnika EPS) motywem wykupu akcji mogą być również preferencje akcjonariuszy instytucjonalnych - finansowych - którzy stanowią 75% ogółu właścicieli, a zwłaszcza typu private equity. Ponadto wysokość zmiennej części wynagrodzenia menedżerów uzależniona jest od osiągnięcia przez spółkę zaplanowanej wysokości wskaźnika ROA, a wykup akcji (i wypłata wysokiej dywidendy) powoduje obniżenie poziomu gotówki i tym samym aktywów oraz pewniejsze osiągnięcie celu spółki.

Motywem wykupu akcji BASF nie jest brak efektywnych projektów inwestycyjnych, ponieważ spółka prowadzi intensywne inwestycje i akwizycje w granicach - uznanych przez koncern - zrównoważonego rozwoju.

Dystrybucja korzyści wśród interesariuszy

Współczesne spółki poddawane są rosnącej presji ze strony interesariuszy dotyczącej spełniania ich oczekiwań. W przypadku globalnych spółek i migrującego globalnie kapitału spełnianie tych oczekiwań staje się coraz bardziej złożone i trudne, wymagające priorytezacji wymagań.

BASF generuje wysoką i rosną wartość dodaną (liczoną jako nadwyżka przychodów z działalności nad kosztami materiałowymi, energii, amortyzacji i innymi płatnościami), która dystrybuowana jest pomiędzy interesariuszami: pracownikami, akcjonariuszami, państwem i kredytodawcami. W 2006 r. wartość dodana osiągnęła kwotę 13,5 mld euro i była wyższa w relacji do 2005 r. o 12%.