Wynagrodzenie w postaci akcji

Wiele spółek w Polsce wprowadza do wynagrodzenia pracowników element warunkowy, np. wynagrodzenie akcjami, uzależnione od określonych wskaźników ekonomicznych.

Wiele spółek w Polsce wprowadza do wynagrodzenia pracowników element warunkowy, np. wynagrodzenie akcjami, uzależnione od określonych wskaźników ekonomicznych.

Emitenci papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu publicznego będą od 1 stycznia 2005 r. sporządzali swoje skonsolidowane sprawozdania finansowe według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). Ostatnia nowelizacja Ustawy o rachunkowości daje możliwość sporządzania wg MSSF sprawozdań finansowych również innym jednostkom. Dotyczy to m.in. jednostkowych sprawozdań finansowych spółek publicznych, jednostkowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych spółek zależnych od spółek sporządzających sprawozdania finansowe wg MSSF, skonsolidowanych sprawozdań finansowych jednostek, których dłużne papiery wartościowe są notowane na rynkach krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego, skonsolidowanych sprawozdań finansowych emitentów ubiegających się o dopuszczenie do obrotu publicznego. Wiele spółek jest obecnie w trakcie procesu przygotowań do sporządzenia swojego pierwszego sprawozdania finansowego wg MSSF. Jednym z elementów tego procesu jest identyfikacja różnic pomiędzy dotychczas stosowanymi zasadami rachunkowości, które z założenia były zgodne z wymogami Ustawy o rachunkowości, a zasadami, które są zgodne z MSSF. Do tych różnic, a ściślej obszarów, które nie są regulowane przepisami Ustawy o rachunkowości, należą wynagrodzenia regulowane akcjami.

Wynagrodzenia regulowane akcjami

Wiele spółek w Polsce, idąc w ślad za powszechną praktyką w krajach zachodnich i chcąc zmotywować swoje zarządy lub innych pracowników do podnoszenia wartości dla swoich akcjonariuszy, wprowadza oprócz normalnego wynagrodzenia element warunkowy uzależniony od osiągnięcia pewnych określonych wskaźników ekonomicznych. Bardzo często ten element warunkowy jest regulowany właśnie akcjami własnymi spółki. Na przykład, ścisłe kierownictwo spółki zawarło umowę z radą nadzorczą, że otrzyma określoną liczbę akcji własnych spółki za dziś określoną cenę, jeżeli w ciągu trzech lat kurs giełdowy akcji tej spółki wzrośnie o określony procent. Jeżeli zainteresowane osoby będą dostatecznie zmotywowane takimi warunkami i na końcu trzeciego roku kurs akcji rzeczywiście wzrośnie o wymaganą wielkość, wówczas jednostka będzie musiała albo kupić na rynku określoną liczbę swoich akcji, albo je wyemitować i przydzielić uprawnionym osobom. Oczywiście, kierownictwo skorzysta z opcji, jeżeli pierwotnie określona cena nabycia przez nich akcji będzie niższa od ceny na dzień ich przydzielenia. Nikt przecież nie skorzysta z opcji i nie zapłaci za akcje więcej niż wynosi ich bieżąca cena rynkowa. Tyle prosty schemat. Jeżeli opcja będzie wyegzekwowana, to na dzień przydzielenia akcji większość księgowych zaksięguje wzrost kapitału zakładowego (i ewentualnie nadwyżkę ze sprzedaży akcji powyżej wartości nominalnej) i przychód do kasy z tytułu wpłat poszczególnych osób za przydzieloną liczbę akcji po uprzednio ustalonej cenie. Księgowe ujęcie takich transakcji nie jest szczegółowo regulowane przez przepisy Ustawy o rachunkowości. Czy jednak powyższe podejście jest prawidłowe?

Regulacja wedle MSSF

Przyznane opcje na akcje są elementem, często bardzo istotnym, wynagrodzenia, a jak powszechnie wiadomo, wynagrodzenia są kosztem, a koszty powinny obciążać rachunek zysków i strat. Tym właśnie zajmuje się opublikowany w marcu 2004 r. przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości nowy standard - MSSF 2 - Wynagrodzenia płatne akcjami. Standard ten zajmuje się sposobem księgowego ujęcia zakupów wszelkich towarów i usług (nie tylko wynagrodzeń), które będą regulowane akcjami własnymi bądź gotówką, jeżeli kwota do zapłaty będzie zależała od ceny akcji jednostki. Wszelkie tego typu transakcje będą musiały być ujęte liczbowo w sprawozdaniach finansowych (a nie tylko ujawnione), a koszt tych transakcji będzie rozpoznawany przez okres, w ciągu którego jednostka otrzymuje usługi.

MSSF 2 dotyczy wszystkich rodzajów transakcji, których rozliczenie następuje w oparciu o akcje.

Przykładowymi transakcjami, które są objęte zakresem MSSF 2, są:

  • opcje call, które dają pracownikom prawo nabycia akcji własnych spółki w zamian za wykonywaną pracę;
  • tzw. share appreciation rights, które uprawniają pracowników do otrzymania płatności obliczonych w odniesieniu do wartości rynkowej akcji spółki (lub spółki z grupy kapitałowej);
  • aporty rzeczowych składników majątku trwałego w zamian za akcje lub inne instrumenty kapitałowe;
  • plany własności akcji, zgodnie z którymi pracownicy są uprawnieni do otrzymania akcji spółki w zamian za ich usługi;
  • płatności dla zewnętrznych konsultantów, które są kalkulowane w oparciu o cenę akcji spółki.

Rozliczenie akcjami

Jednostka emituje bądź przekazuje własne instrumenty kapitałowe (lub instrumenty kapitałowe spółki z grupy kapitałowej) jako zapłatę za otrzymane towary czy usługi.

Rozliczenie gotówką

Spółka (lub jej spółka z grupy kapitałowej) wypłaca środki pieniężne, których kwota obliczona jest w odniesieniu do ceny własnych instrumentów kapitałowych jako zapłata za otrzymane towary czy usługi.

Rozliczenie albo akcjami własnymi, albo gotówką

Spółka albo dostawca towarów czy usług mają wybór sposobu uregulowania transakcji - gotówka lub akcje.

Standard ten obowiązuje od okresów rozpoczynających się 1 stycznia 2005 r. lub później, ale wcześniejsze zastosowanie jest rekomendowane. Ma on zastosowanie do instrumentów kapitałowych przyznanych po 7 listopada 2002 r. (data ogłoszenia wstępnej wersji standardu), do których prawo do egzekwowania nie upłynęło 1 stycznia 2005 r.

W celu komercyjnej reprodukcji treści Computerworld należy zakupić licencję. Skontaktuj się z naszym partnerem, YGS Group, pod adresem [email protected]

TOP 200