Transformacja działania stała się dla europejskich CFO koniecznością, a nie tylko kwestią do rozważenia.

Oskarżani publicznie o skandale księgowe, zmuszani przez regulacje prawne do zwiększenia kontroli i podwyższenia standardów raportowania, pod presją własnych zarządów, nakazujących cięcie kosztów i polepszenie procesów decyzyjnych dyrektorzy finansowi próbują na wielu frontach zmieniać sposób, w jaki pracuje ich dział.

Co ciekawe, największa przeszkoda, z jaką się borykają, to nie pieniądze czy technologia, ale ludzie. Dyrektorzy finansowi walczą o pozyskanie wsparcia od reszty kadry zarządzającej we wprowadzaniu zmian, w przekwalifikowaniu własnych podwładnych z buchalterów w analityków i księgowych jednocześnie. Muszą przekonać menedżerów biznesowych, że finanse powinny grać rolę w kształtowaniu strategii firmy. W skrócie - finanse potrzebują nie tylko nowych systemów i procesów, ale prawdziwej zmiany kulturowej w całej organizacji.

Oczywiście, technologia pozostaje istotnym czynnikiem umożliwiającym zmianę. Menedżerowie, którzy inwestują w systemy pomagające im w usprawnianiu procesów finansowych, zyskują przewagę konkurencyjną. Nie tylko mogą zaoferować szybsze usługi po niższych kosztach, ale również uzyskują znacznie większą przejrzystość. Precyzyjniej mogą mierzyć wpływ istotnych, ale niemierzalnych czynników, takich jak rozpoznawalność marki, realizacja strategii, korzyści z aliansu, innowacje czy zdolności przystosowawcze. Mogą również poświęcić więcej czasu na działania, takie jak rozwijanie strategii korporacyjnej czy wsparcie w procesach decyzyjnych dla dyrektorów operacyjnych i pozostałych członków zarządu.

Tematy te poruszone zostały w raporcie opracowanym przez CFO Research Services i Capgemini "Transforming finance in Europe: people, not systems, lead the way" (Transformacja finansów w Europie: to ludzie, a nie systemy decydują). Raport został oparty na wywiadach z ponad stu dyrektorami finansowymi w całej Europie.

W badaniu porównano firmy, w których koszty finansowe kontrolowane są agresywnie, z przedsiębiorstwami, w których podjęto mniej kroków w celu zmiany funkcjonowania działu finansowego. Okazało się, że agresywna kontrola kosztów przyniosła nie tylko oszczędności, ale również poprawę efektywności. Dyrektorzy finansowi są bardziej zadowoleni z przejrzystości w rachunku przychodów i wydatków niż ich mniej agresywni koledzy. Poświęcają więcej czasu na przygotowywanie strategii i konsultacje przy podejmowaniu decyzji strategicznych w firmie, odgrywają istotniejszą rolę w analizach strategii inwestycyjnej.

W swojej próbie udoskonalania działów finansowych europejscy CFO przypisują niewielkie znaczenie nowym regulacjom prawnym. Za to podkreślają konieczność poprawienia jakości wspomagania decyzyjnego działów biznesowych. Czynniki, które najbardziej zmuszają do zmiany, leżą wewnątrz firmy - w potrzebie wspierania strategicznego pozostałych działów, polepszenia jakości świadczonych usług i redukcji kosztów.

Szefowie finansów nie oczekują zbyt dużych korzyści z nowych przepisów dotyczących raportowania. Od 2005 r. większość europejskich firm będzie musiała dostosować się do wymogów nowych Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (IFRS). Mimo że nowe przepisy zostały stworzone po to, aby poprawić jakość i przejrzystość sprawozdań finansowych, większość uczestników badania uważa, iż nowe zasady nie zwiększą transparentności ich raportów.

CFO planują intensyfikację korzystania z centrów obsługi czy outsourcingu dla prostych transakcji, o niewielkiej wartości. Mimo że w przeszłości podchodzili sceptycznie do obiecanych oszczędności i korzyści płynących z outsourcingu, teraz zaczynają przekonywać się do korzystania z tego typu usług. Na razie zdecydowali na to się nieliczni, jednak niemal jedna czwarta ankietowanych planuje w ciągu najbliższych 18 miesięcy część procesów finansowych powierzyć firmie zewnętrznej.

Przejrzystość w opisywaniu kluczowych czynników operacyjnych jest domeną raczej europejskich niż amerykańskich menedżerów finansowych. Czują się pewniej zwłaszcza w dziedzinie przewidywania zysków, wydatków i poziomu kapitału pracującego. Bardziej ufają także własnej zdolności do mierzenia i wpływania na aktywa niematerialne. Jednak wciąż europejscy CFO jako jeden z najważniejszych celów w dobie transformacji wymieniają poprawę dokładności prognoz przychodów i wydatków.